شهناز دیواندری:

نمایش آیینی چولی چغل به کارگردانی ابوالفضل طبسی به دهمین جشنواره بین المللی تئاتر خیابانی مریوان راه یافت. دهمین جشنواره تئاتر خیابانی مریوان از 9-5 مهرماه به دبیری رحیم جعفری درشهرستان مریوان برگزار میگردد و نمایندگان آداب و رسوم دیار ما گروه "آداب "هستند که با نمایش چولی چغل در آن هنرنمایی می کنند .

این نمایش توسط 13نفر با3ماه تمرین مکرردرجشنواره تئاتر خیابانی مریوان به اجرا در می آید .

گفتنی است چولی چغل نام یک عروسک و آیین محلی قدیمی در شهر سبزوار و برخی دیگر از نواحی خراسان است.

چنان که می دانیم، کشور ما سرزمینی با آب و هوا،اقلیم ها، آداب و رسوم و آیین های متفاوت است. امروزه احیای هر کدام از این آیین ها به صورت نمایش، هویت فرهنگی و ملی ما را زنده و نمایان می کند و به نسل های جدید قدمت سرزمین و فرهنگمان را یادآور می شود.

اما دیار سربداران نیز یکی از مهدهای اصیل آیین های فرهنگی و تاریخی ایران زمین است و چولی چغل یا ایین باران خواهی یکی از صدها رسم دیرینه ای است که در این شهر برجای مانده است.

حرکتی در تمنای باریدن باران در بهار یا پاییز، که در باور مردم قدیم سبزوار دور کردن نحسی از زندگی و پاک کردن(پاکی) عقاید مردم است.

چولی چغل یکی ازآیین هایی ست که در روستاهای سبزوار برگزار می شده و هر کدامشان به شیوه و رسم خود این مراسم را اجرا می نموده اند.

چولی چغل، همان آبکش یا کفگیر امروزی است که از شاخه های درخت بید یا آلو به شکل ملاقه یا کفگیر می سازند و بعد از انجام مراسمی به صورت عروسک در آورده و برای باران خواهی در روستا شروع به شعر خواندن می کنند.

در زمان خشکسالی مردم روستا عروسک را به دست پسر بچه هاداده تا به در خانه هایی  که اسم پنج تن را دارند،ببرند و با آواز ها و شعرهای خاصی که می خوانند از آن ها آرد جمع آوری کرده و با آردها آش یا به اصطلاح اِماج درست کنند ؛بین مردم پخش شود، بلکه خداوند باران رحمتش را نازل نماید. روستا پر از آوا و صلوات می شود و مردم روستا بعد از گذاشتن قابلمه ای زیر ناودان به امید بارش باران به چاولی چغل گردان ها شیرینی یا تنقلات می دهند. در پایان بعد از پخت نذری و پخش آن، چولی چغل یا عروسک باران به امید بارش باران در مزرعه کاشته می شود تا از محصولات نیز در برابر هجوم پرندگان مواظبت کند.

در هر روستا این آیین کمی تفاوت دارد اما فرم کلی آن به شکل ذکر شده است.

آواهای چولی چغل گردان ها:

چوله چغل بارو کو                   یک من جو ارزو کو

ما بچه های گرگم                  از گسنیا بمردم

خدا بته تو رحمت                  صلوات بر محمد

یکی دیگر از این اشعار :

 

الله خدا بارو کو                  صد من جو ارزو کو

گندوما د زیر زاله              از تشنیا مناله

الله بته تو رحمت              صلوات بر محمد


اینک که قرار است هنرمندان خوش ذوق تئاتر سبزوار با روی صحنه بردن نمایش چاولی چغل در یک جشنواره بین المللی، آیین سنتی دیار سربداران را احیا و معرفی نمایند،  برای تمامی این عزیزان آرزوی موفقیت داریم...

برای مطالعه مطالب بیشتر از شهناز دیواندری هم اکنون روی اینجا کلیک کنید.

کوچه پس کوچه پیوندها

کلیک کنید:

چولی چغل، دعای طلب باران در سبزوار