مردم فرهنگ پرور دارالمومنین سبزوار چند وقتی است شاهد شکل گیری یک رویداد فرهنگی ارزشمند ، به نام جمعه بازار کتاب در شهر خود هستند.
این اقدام فرهنگی از هفته اول مهرماه سال جاری  توسط اداره فرهنگی ورزشی شهرداری سبزوار آغاز شده و از آن زمان تا کنون، هر صبح جمعه با جدیت تمام  در محل آرامگاه تاریخی حکیم حاج ملاهادی اسرار سبزواری برگزار شده است.
هرچند برگزاری این جمعه بازار کتاب تا کنون در سبزوار خالی از عیب و نقص نبوده و برخی از رسانه های محلی نیز به مرور به شماری از انتقادات آن توجه کرده و مطالبی در این زمینه منتشر نموده اند ، اما از دیدگاه مجله اینترنتی اسرارنامه ، در مقطع کنونی و بنا به دلایلی که در ادامه می آید ، جمعه بازار کتاب سبزوار بدون رد کردن انتقادات مطرح شده در برخی رسانه ها ، در مجموع تلاش فرهنگی ارزشمندی بوده است که در صورت ادامه یافتن ، آثار مثبت فرهنگی و اجتماعی آن در طولانی مدت در شهر سبزوار مشاهده خواهد شد.

دلایل اهمیت و ارزشمندی جمعه بازار کتاب سبزوار :

1- ابتکاری بودن این پروژه در سبزوار : شهرتاریخی سبزوار با پیشینه چندهزارساله خود ، یکی از ریشه های فرهنگی خراسان و منطقه ای تمدن ساز در شمال شرق کشور است.
این منطقه به گواه تعدادی از اسناد و مدارک تاریخی محل احداث آتشکده آذربرزین مهر یکی از سه آتشکده مهم ایران در زمان ساسانیان بوده ، پس از ورود اسلام به یکی از پایگاه های اصلی تجمع تشیع در ایران تبدیل شده ، نهضت ملی – مذهبی سربداران اولین تشکیل دهندگان حکومت شیعه دوازده امامی ایران را پدید آورده و پس از آن نیز به شکل های مختلف تأثیرات فراوانی بر  حرکت های فرهنگی ، علمی ، اقتصادی ، سیاسی ، ورزشی و اجتماعی ایران اسلامی گذاشته است.
با این همه متأسفانه در دوران معاصر همواره جای اجرای برخی پروژه های فرهنگی زیرساختی و مستمر دراین شهر خالی بوده است.تا اینکه سرانجام اداره فرهنگی ورزشی شهرداری سبزوار در سال 91 با برپایی جمعه بازار هفتگی کتاب تلاش کرد کمبود فرهنگی فوق را در این شهرتاریخی جبران نماید.
البته ممکن  است طرح جمعه بازار کتاب پیش از این در برخی از شهرهای بزرگتر کشور نظیر تهران و مشهد اجرا شده باشد ، اما به هرحال برای شهر سبزوار و بسیاری دیگر از شهرهای خراسان یک طرح ابتکاری است که اجرای آن از نیمه دوم سال 1391 آغاز شده است.

2- پاسخگویی به نیاز فرهنگی وتفریحی شهر سبزوار در روزهای جمعه : در شهرهایی با وسعت و جمعیت سبزوار که هنوز در ردیف کلان شهرهایی مانند مشهد و تهران قرار نگرفته اند ، ایام تعطیل به ویژه روزهای جمعه معمولاً روزهایی سوت و کور با حال وهوای دلگیر و کسالت آور محسوب می شوند. در چنین شرایطی باید نهادهای دولتی یا مردمی با اندیشیدن تدابیری نظیر برپایی نمایشگاه ها ، جشنواره ها و سایر محافل فرهنگی ، هنری ، ورزشی و تفریحی ، فضای شاد و سرگرم کننده ای برای مردم و به ویژه قشر جوان فراهم آورند تا خدای ناکرده زمینه بروز برخی آسیب های اجتماعی در اثر  بیکاری و بی تفریحی قشر جوان ایجادنشود.
راه اندازی پروژه ای فرهنگی نظیر جمعه بازار کتاب ، می تواند با ایجاد فضای پرنشاط و سالم فرهنگی به این امر مهم یاری رساند. در نتیجه جمعه بازار کتاب سبزوار در واقع پاسخی به یک نیاز فرهنگی و تفریحی برای جوانان این شهر است که هرچند هنوز به شکل کاملاً رضایت بخشی درنیامده ، اما همین شروع آن اقدامی امیدوارکننده است.

3- پاسخگویی به نیاز  دانشجویی شهر سبزوار : سبزوار با برخورداری از حدود 30 هزار دانشجوی در حال تحصیل در دانشگاه های متعدد دولتی و غیردولتی ، اولین قطب دانشگاهی شمال شرق کشور پس از مشهد مقدس است.
مسلماً وجوداین قشر عظیم دانشجوهای عمدتاً غیربومی در سبزوار ، نیاز مضاعفی ایجاد می کند که در روزهای هفته به ویژه جمعه ها و ایام تعطیل فضاهای فرهنگی و تفریحی سالمی در سطح شهر وجود داشته باشد که دانشجویان بتوانند اوقات فراغت خود را با حضور در این فضاهای سالم فرهنگی پر کنند و خاطراتی خوش برای آنها ایجاد شود.
نداشتن هیچ نوع برنامه فرهنگی وعلمی مستمر در سبزوار تا پیش از راه اندازی این جمعه بازار کتاب ، برای شهری با نقش دانشگاهی و علمی برجسته در شمال شرق کشور واقعاً تعجب برانگیز بود.

4- ارائه الگوهای جدید و مناسب برای فعالیت نهاد شهرداری های خراسان : سبزوار یکی از اولین شهرهای خراسان است که در آن شهرداری تأسیس شده است.
علاوه بر آن طبق اطلاعات درج شده در پرتال رسمی استانداری خراسان رضوی دارالمومنین سبزوار به همراه  بجنورد ، بیرجند ، مشهد ، تربت حیدریه ، گناباد وقوچان یکی از 7 شهرستان اولیه خراسان بزرگ و یکی از 49 شهرستان اولیه ایران است که در سال 1316 طبق قانون تقسیمات کشوری مصوب مجلس شورای ملی تأسیس شده است.(منبع :  پرتال رسمی استانداری خراسان)
13 سال بعد یعنی در سال 1329 کاشمر ، درگز ، نیشابور و فردوس نیز در خراسان به شهرستان ارتقاء پیدا کردند.(همان منبع)
با توجه به این قدمت طولانی وجود تشیکلات سیاسی و اداری در سبزوار و سابقه بلندمدت تأسیس شهرداری  در آن بسیار ضروریست که سبزوار ، ارائه دهنده الگوهای مناسب برای فعالیت صحیح دستگاه های اجرایی و اداری در شهرهای خراسان باشد.
از طرف دیگر از آنجایی که متأسفانه در سال های اخیر تصور عمومی مردم ایران از وظایف و فعالیت های شهرداری ها تنها به  چند وظیفه کوچک عمرانی و خدماتی نظیر جمع آوری زباله ها و آسفالت خیابان ها محدود شده است ، می بایست به مرور به جامعه آموزش داده شود که از شهرداری ها انتظار داشته باشند در فعالیت های فرهنگی و اجتماعی و ورزشی شهرستان ها نیز ایفای نقش نمایند.
اقدامات اخیر اداره فرهنگی ورزشی شهرداری سبزوار در ورود مجدانه به عرصه فعالیت های فرهنگی نظیر بزرگداشت ، مشاهیر و مفاخر ملی شهرستان ، انتشار یک نشریه وزین محلی به نام ساسویه و برپایی جمعه بازارهای کتاب  لازم است این شهر الگوهای مناسبی برای فعالیت شهرداری های سایر شهرهای خراسان رضوی ارائه دهد.

5- استمرار جمعه بازارکتاب : یکی دیگر از دلایل موفقیت و ارزشمندی جمعه بازارکتاب سبزوار مستمر بودن آن است. در حدود 4 ماه گذشته که  جمعه بازار کتاب سبزوار راه اندازی شده است ، هر هفته و در تمام شرایط جوی ، و نیز در تمام مناسبت های تقویمی که پیش آمده ، این جمعه بازار همچنان به کار خود ادامه داده است.
حتی بارندگی و سرمای شدید چند هفته اخیر یا مصادف شدن ایام سوگواری 28 صفر ، سالروز رحت پیامبر مکرم اصلام و شهادت امام حسن مجتبی (ع) نیز ، مانعی برای ادامه کار فرهنگی جمعه بازار کتاب سبزوار نشد. البته  وقوع برخی مناسبت ها یا شرایط نامساعدآب و هوایی باعث خلوت تر شدن جمعه بازارکتاب در برخی هفته ها شده است ، اما خوشبختانه باعث ایجاد وقفه در برگزاری آن نگردیده است.
همین استمرار برگ برنده ای است که کمک می کند به مرور برگزاری جمعه بازار کتاب در ذهن مردم سبزوار تثبیت شده و آنها بدانند درتمام جمعه های سال در هر شرایطی یک فضای فرهنگی سالم در شهرشان وجوددارد که می تواند پذیرای لحظات فراغت آنان باشد.

6- تبدیل جمعه بازار کتاب به مکانی جهت گسترش سایر فعالیت های فرهنگی – هنری : در طول مدت برگزاری جمعه بازارکتاب در آرامگاه حکیم حاج ملاهادی سبزواری ، این مکان تنها به برپایی غرفه های عرضه کتاب محدودنشده است ، بلکه به جز خرید و فروش کتاب ، در بیشتر هفته ها ، برنامه های جانبی فرهنگی و هنری نیز در این مکان برگزار شده است که به جذابیت بیشتر نمایشگاه کتاب برای شهروندان سبزواری و جذب مخاطبان بیشتر منجر شده.
برگزاری همایش پیامبر مهربانی ، برگزاری مراسم بزرگداشت حافظ ، برگزاری مراسم جشن روز کودک ،راه اندازی رادیو نمایشگاه با اجرای زنده دو تن از هنرمندان همشهری و ... از دیگر برنامه های جانبی در مجاورت مکان برگزاری جمعه بازار کتاب است.
اگر به همین شکل ترتیبی داده شود که از این به بعد در محل جمعه بازارکتاب هر هفته برنامه های فرهنگی متنوعی برگزار شود ، قطعا به استقبال بیشتر مردم سبزوار از این مجموعه منجر خواهد شد.

7- رونق آرامگاه حکیم حاج ملاهادی سبزواری با جمعه بازارکتاب : آخرین فایده ای که برپایی جمعه بازارکتاب سبزوار به صورت غیرمستقیم برای این شهر داشته ، مربوط به مکان برگزاری آن است.
در واقع برپایی این فعالیت فرهنگی در فضای زیبای باغ آرامگاه حکیم حاج ملاهادی سبزواری که شاید تا چندماه گذشته مکانی بسیار خلوت و آرام و مهجور بود ، اینک باعث شده هر هفته شماری از همشهریان سبزواری وارد این مجموعه شوند و ضمن بازدید از جمعه بازارکتاب به زیارت مدفن آن حکیم متأله و جامع الاطراف ایرانی بپردازند که همه صاحبنظران معتقدند وی پس از ملاصدرا بزرگترین  فیلسوف ایران اسلامی در 3 قرن اخیر است و در مجامع علمی کشورهای خارجی نیز از شهرت مناسبی برخوردار است.

گفتنی است  بعضی از موارد فوق هنوز به طور کامل در روند اجرای جمعه بازار کتاب سبزوار تحقق نیافته اند و در نتیجه نمی توان موفقیت این جمعه بازار را به صورت صد در صدی دانست.
به عنوان مثال به نظر می رسد تعداد غرفه های موجود ، نوع کتاب هایی که عرضه می شود ، میزان استقبال همشهریان سبزواری ، میزان حضور دانشجویان غیربومی دانشگاه های سبزوار در این نمایشگاه و... هنوز به لحاظ کمیت یا کیفیت از حدانتظار مطلوب پایین تر است و اداره فرهنگی ورزشی سبزوار باید جهت تحقق کامل تمام ملاک های فوق بیش از پیش بکوشد.و چنانچه چندماه آینده نیز کم و کیف جمعه بازارکتاب به همین منوال باشد ، دیگر چندان فعالیت موفقیت آمیزی محسوب نمی شود.
ناگفته نماند که در جریان شکل گیری و استمرار جمعه بازارکتاب سبزوار ، به جز تلاش های خستگی ناپذیر اداره فرهنگی – ورزشی شهرداری ، حضور و همراهی یک گروه دیگر نیز تأثیر به سزایی داشته است.
این گروه عبارتند از مجموعه کتابفروشی ها و غرفه داران فرهیخته ای که جمعه هر هفته در ایام مختلف سال از خیر استراحت روز تعطیلی می گذرند و در سرما و گرما به عشق برپا نگاه داشتن اولین جمعه بازارکتاب سبزوار در این مجموعه حضور می یابند.

همه بازدید کنندگان جمعه بازار کتاب سبزوار حتماً از نزدیک مشاهده کرده اند که غرفه داران محترم با انرژی و صبوری  خاصی هر هفته در این فضای فرهنگی حضور دارند و معرفی و فروش کتاب ها به همشهریان سبزواری می پردازند.
اگر بخواهیم به چند مورد از کتاب فروشی های مطرحی که حضور موثری در جمعه بازارکتاب داشته اند اشاره کنیم ، باید از غرفه کتاب فروشی کافه کتاب (انتشارات فیروزی) ، غرفه کتاب فروشی موعود ، غرفه کتاب فروشی نبیئی ، غرفه کتاب فروشی معلم   و  غرفه کتابفروشی ویژه آثار دکتر علی شریعتی نام ببریم.

کتاب فروشی کافه کتاب (انتشارات فیروزی) متعلق به آقای فیروزی یکی ازجوانان فرهنگ دوست سبزواری است که این کتاب فروشی وغرفه هفتگی جمعه بازارکتاب را با همکاری آقای امیرمسکنی یکی از اولین وبلاگ نویسان سبزواری و از مخاطبان و نویسندگان افتخاری اسرارنامه اداره می کند. انتشارات فیروزی اخیراً انتشار کتاب شعر شاعران کویر را در دست دارد که شرایط بسیار مناسبی برای شاعران سبزواری فراهم آورده است. کافه کتاب و دفترانتشارات فیروزی در خیابان قائم سبزوار کمی پایین تر از میدان فرمانداری واقع است.

کتاب فروشی موعود نیز تحت مدیریت آقای نودهانی یکی از سرشناس ترین کتاب فروشی های سبزوار است که به دلیل خرید و فروش کتاب های دست دوم با قیمت ارزان ، در سال های اخیر مشتریان بی شمار و خاص خود را در سبزوار پیدا کرده است.
یکی از اقشاری که معمولاً از مشتریان ثابت و اصلی کتابفروشی موعود می باشند ، دانش آموزان و دانشجویان مدارس و دانشگاه های سبزوار هستند. به ویژه دانش آموزان مقطع پیش دانشگاهی که قرار است در کنکورسراسری دانشگاه ها شرکت کنند ، و در سال پیش از کنکور نیاز به مطالعه کتب تستی و کمک درسی متعدد دارند ، بیشترین استقبال را از کتاب فروشی موعود به عمل می آورند.

غرفه ویژه عرضه کتب دکتر علی شریعتی نیز یکی دیگر از نقاط عطف جمعه بازارکتاب سبزوار است که بعضی از هفته ها به همت یکی از همشهریان عزیزمان به نام آقای مصیب عطاری برپای می شود.
شغل اصلی آقای عطاری اداره مغازه سوپرمارکتی در خیابان 40 متری سبزوار است. اما وی به دلیل علاقه ای که به آثار و اندیشه های دکتر شریعتی دارد ، مغازه خود را به نام این فرزند خلف خطه سربداران نامگذاری کرده است.
آقای عطاری همچنین در مغازه اش بنر و تصاویری از دکتر شریعتی را نصب کرده و با مشتریان علاقه مند در مورد آثار دکتر شریعتی گفتگو می کند و در صورت امکان کتب شریعتی را در اختیارشان می گذارد.

اینک به نظر می رسد حالا که جمعه بازار کتاب سبزوار به عنوان طرح ابتکاری و ارزشمند فرهنگی با همت اداره فرهنگی – ورزشی شهرداری شکل گرفته است ، مردم و مسوولان خطه سربداران باید به اشکال مختلف به ادامه و رونق آن یاری برسانند.
یکی از روش های حمایت از برگزاری هرچه بهتر و ادامه دارتر جمعه بازارکتاب سبزوار ، حضور فیزیکی شمار بیشتری از همشهریان و نیز مسوولان ارشد شهرستان از جمله فرماندار محترم و معاونانش ، نمایندگان مردم در مجلس شورای اسلامی ، امام جمعه معزز و رئسای ادارات در محل برگزاری جمعه بازارکتاب است.

مجله اینترنتی اسرارنامه امیدوار است کلیه تلاش گران عرصه فرهنگی و اجتماعی خطه سربداران بتوانند در پناه حمایت خدا و یاری مردم و مسوولان فعالیت های ارزشمند خود را با موفقیت گسترش دهند.

به ویژه ، مجموعه بزرگ شهرداری سبزوار که در مدت یک سال و نیم گذشته با مدیریت عمل گرایانه حسین مقصودی ، نشان داده است ، علی رغم وجود برخی انتقادات در کل یک دستگاه اجرایی پرتوان ، پرایده و پرخلاقیت در خطه سربداران شناخته شده است ،  ان شاءالله بتواند همچنان خدمات متعددی را به شهروندان سبزواری ارائه نماید.
شهرداری فعلی سبزوار هرچند انتقاداتی نظیر مسامحه با ساخت و سازهای غیراستاندارد ساختمانی وعمرانی در سطح شهر ، بی برنامه گی در اجرای برخی پروژه ها نظیر ساخت و نصب المان چکمه و کبوتر در میدان شهید فهمیده و بعد برداشتن آن ، طولانی شدن برخی پروژه ها نظیر راه اندازی شهربازی جدید سبزوار در محل پارک شهدای گمنام ، به طول انجامیدن بیش از حد نصب و احداث المان فرهنگی سربداران و نیز طولانی شدن زمان بازسازی و اصلاح میدان سربداران در ورودی پرتردد شهر سبزوار از مسیر جاده تهران ، و ... را به عنوان نقاط ضعف مهم در پرونده خود دارد ، اما در کل به دلیل انجام اقدامات مثبت و سریع و انقلابی نظیر ایجاد چندین المان زیبای شهری در میادین و خیابان های شهر سبزوار به ویژه ساخت المان دکتر علی شریعتی ، بازگشایی خیابان ها ، اتمام سریع برخی پروژه های عمرانی نظیر پارک سلامت در  مسیر شهرک توحید ، ارتباطات گسترده رسانه ای ، داشتن رسانه فعال اینترنتی و اخیراً نشریه کاغذی جهت ارتباط با مردم و اطلاع رسانی سریع به آنها ، تأسیس چند سازمان و اداره جدید و ضروری در زیرمجموعه شهرداری ، در مجموع چهره شهرداری موفق و عمل گرا را از خود به نمایش گذاشته است.
تأسیس اداره فرهنگی ورزشی شهرداری سبزوار تحت مدیریت مهدی مقصودی که خود فصل جداگانه ای از دست آوردهای پی در پی و گسترده ای در سطح شهر سبزوار را آغاز کرد ، یکی از دست آوردهای ماندگار شهرداری کنونی سبزوار  است.
شهرداری سبزوار و مجموعه های وابسته به آن یکی از خبرسازترین سوژه های یک سال اخیر در خطه سربداران بوده اند.
به ویژه موضوع انتخاب مهدی مقصودی که با حسین مقصودی رابطه نزدیک فامیلی دارد در سمت ریاست اداره فرهنگی ورزشی شهرداری ، برای یک مدت طولانی به سوژه روز برخی رسانه های محلی تبدیل شده بود.
اینک اما با گذشت مدت اندکی از آغاز به کار اداره فرهنگی ورزشی شهرداری ، جنجال های رسانه ای پایان یافته و مهدی مقصودی نشان داده است که انتخاب وی برای این منصب تنها به دلیل روابط فامیلی نبوده ، بلکه وی واقعاً تا حد زیادی توانمندی های لازم برای حضور در چنین پستی را دارد.
البته همه چیز به همین جا ختم نمی شود.
شهروندان سبزواری و اصحاب رسانه در آینده نیز عملکرد شهرداری و ادارات وابسته به آن را رصد خواهند کرد و به تکمیل نتیجه گیری های خود خواهند پرداخت.
امید که مجموعه شهرداری فعلی سبزوار بتواند روندی را بپیماید که شایسته دارالمومنین سبزوار باشد.

کوچه پس کوچه پیوندها
کلیک کنید:
گاهنامه ساسویه به جمع نشریات کاغذی سبزوار اضافه شد.