سعید نورآبادی / مجله اینترنتی اسرارنامه

 

درهفتم مردادماه سال 1382 خانه ای که استاد محمود دولت آبادی آقای رمان ایران در روستای دولت آبادی سبزوار در آن متولد شده بود با وجود انکه این ملک قبلا به فروش رسیده بود در زمره اثار ملی به ثبت رسید، اما مدتی بعد تخریب شد!

 

ماجرا ی پرونده تنها در دولت آباد به پایان نرسید و در سبزوار نیز منزل اسکویی ها از دست تخریب چیان در امان نماند و با این روندی که تخریب چیان میراث فرهنگی معاصر در پیش گرفته اند،شهر و روستا هویت خود را از دست خواهند داد و صورتی مصنوعی به خود خواهند گرفت، شبیه چهره ای که همه اجزایش جراحی پلاستیک شده باشد.

 

هویت شهر و روستا به نشانه هایی وابسته است که مردمانش در طول تاریخ زنده بودن یک شهر یا روستا در آن به جا می گذارند. اما اکنون چیزی نمانده تا آن روز که چشم بازکنیم و ببینیم در هیچ یک از کوچه و خیابان های شهر و روستایمان اثری از بناهای تاریخی باقی نمانده و به جای آن ساختمان های بلند و مدرن و سر به فلک کشیده، برافراشته شده اند و منافع هنگفتی را عاید مالکین مینمایند و از این بابت دلی برای ویران شدن اثار و منزل تاریخی ثبت شده نمی لرزد و قلبی نمی تپد.گویا همه ی عزم ها بر آن است تا هویت تاریخی ما را نه به تاراج بلکه به نابودی بکشند.

 

منزل مربوط به دوران پهلوی است که ظاهرا در هشتاد سال پیش به آقای عبدالحسین دولت آبادی معروف به عبد الحسین باقری فروخته می شود که بعد از فوتش به وارث می رسد(البته پدر استاد منزل دیگری در نزدیکی مسجد داشته که استاد دلبستگی خاصی به ان دارد).

 

گفته و ناگفته های روایت:

 

حسن دولت آبادی معروف به حسن مخابراتی(عضو محترم دوره دوم و چهارم شورای اسلامی روستا)

 

ایشان بدون هیچ گونه کم و زیاد وقایع مربوط را چنین گفت:

بعد از آنکه خانه پدری استاد با همکاری اعضای فعال دوره اول شورای اسلامی (*اصغر میرزا حسن *منوجهر حسن پور*حسن مرادی معروف به حسن ابری )به ثبت می رسد رایزنی برای خرید خانه باهمکاری آقای ترمئی شروع و با تمام افراد سرمایه دار و صاحب نفوذ ارتباطات لازم برقرار می شود ولی کار به جایی نمی رسد.

 

در اوائل وراث منزل تصمیم به فروش نداشته و چه بسا مخالف با فروش بودند و زمانی که انها راضی به امر فروش بودند ما قادر به خرید آن نبودیم اما باهمه تفاسیرکار به جایی نرسید.

بنده در دوره ای که خانه تخریب شد عضو شورا و شاهد تخریب نبودم و از این بابت بسیار ناراحتم  که نتوانستم مانع این اقدام شوم...

 

به گفته حسن دولت آبادی (مخابراتی) دهیار روستا در زمان تخریب منزل پدری محمود دولت آبدی آقای حسین دولت آبادی(حسین مد اسمال)معروف به حسین دهیار بوده که در زمان دوره شورای سوم بدون مصوبه و یا تائید اعضای شورا اقدام به تخریب منازل خالی از سکنه می نماید آن هم با این توجیه که خانه ها مخروبه شده و محل زباله و حیوانات و غیره گردیده و اهالی روستا نیز از ناامنی این منزل شکایت دارند.

 

با وجود آنکه همه و از همه مهمتر اعضای محترم شورای اسلامی و شخص دهیارمی دانند که خانه ثبت میراث فرهنگی شده است، اما چرا برای حفظ و مرمت آن هیچ اقدامی و تلاشی صورت نمیگیرد.

 

سراغ اعضای دوره سوم شورا را جویا شدیم ولی نه اثری از آقای اصغر میرزا حسین بود و نه اثری از محمد تن آور و در این بین به سراغ اقای منوچهر حسن پور، یکی از پایه ثابت های کرسی شورا رفتیم و ماجرای تخریب را ایشان جویا شدیم.

 

منوچهر حسن پور(عضو محترم شورا):

 

به مغازه ایشان در خیابان ابوسعید رفتیم و پای دل پر درد منوچهر خان نشستیم.از تلاش هایش برای ثبت خانه تا خرید خانه با همت اقای ترمئی که کار به جایی نرسید.

 

نکته جالب این جاست در لابلای توضیحات منوچهر حسن پور پی می بریم، آقای حسین دهیار بدون کسب اجازه اقدام به تخریب منازل خالی از سکنه در روستا کرده که خانه استاد نیز مورد تخریب قرار گرفته و عضو شورایی که تمامی سختی های کار به ثبت رساندن خانه دولت آبادی را دیده حالا می گوید، که ما بی اطلاع از تخریب بودیم و زمانی با خبر شدیم که خانه با خاک یکسان شده بود.

 

او اما می گوید که اتفاقی نیفتاده و اگر زمین را بخریم با ذهنیتی که از منزل داریم دوباره بنا می کنیم.

 

آقای معلمی (بخشدار مرکزی):

 

آقای معلمی در زمان تخریب خانه پدری محمود دولت آبادی بخشدار مرکزی سبزوار بوده که طی تماس تلفنی بیان داشت :

 

بنده در جریان ثبت خانه پدری استاد محمود دولت آبادی نبودم و دهیار که بازوی شورای روستاست بدون هماهنگی اقدام به تخریب نموده است.از طرفی حفظ و مرمت آثار ثبت شده بر عهده سازمان میراث فرهنگی و گردشگری است نه بخشداری .

 

وی اظهار داشت که تخریب صورت گرفته فارغ از مسائل سیاسی بوده و برچسب سیاسی بی انصافی است.

 

محمد دولت آبادی معرف به ممد کتول (نوه عبدالحسین باقری):

 

محمود دولت آبادی معروف به ممد کتول، درباره تخریب خانه پدری نویسنده برجسته ایرانی چنین می گوید: اعضای شورا برای خرید منزل چندباری به ما مراجعه کرده و چون عمه های بنده در آن زمان راضی به فروش نبودند فروش آن منتفی شد.

 

بعد از مدتی که کسی از منزل نگهداری نمی کرد و پس از فوت پدر بزرگم (عبدالحسین باقری)تبدیل به کاه دان(محل انبار کاه) و محل نگهداری گوسفندان شد بود، سرانجام ما راضی به فروش شدیم ، اما شورا دیگر تصمیمی به خرید نداشت و در یکی از روزها که حسین دهیار لودری برای تخریب منازل خالی از سکنه به روستا آورده بود به سراغ خانه رفته و بدون مشورت و کسب اجازه اقدام به تخریب کرده و زمانی که به محل رسیدیم دیگر اثری از خانه نبود.

 

حسین دولت آبادی معروف به حسین دهیار:

 

با تماس مکرری که با تلفن همراه و منزل ایشان داشتیم موفق به صحبت و جویای وقایع از ایشان به عنوان دهیار روستا که از ثبت ملی منزل اطلاع داشت نشدیم. لذا قضاوت را به خوانندگان و آیندگان واگذار می کنیم.

 

موضوع صیانت از مواریث فرهنگی به هیچ عنوان مقطعی و سلیقه ای نبوده و هرگونه تصمیم گیری در مورد آن نیز باید مبتنی بر شرایط زمانی و در جهت تحکیم قانون صورت پذیرد، زیرااموال و آثار تاریخی فرهنگی از متعلقات عمومی بوده و در سطح ملی قابل طرح و تصمیم گیری است که قوانین مترتب بر این آثار چنین مسیری را طی کرده اند و عدول از آن به صلاح میراث فرهنگی شهرستان و کشور نبوده و نیست.

 

تخریب های شبانه ی میراث فرهنگی از خانه اسکویی آخرین جدال برای حفظ بنای تاریخی در شهر نبود، بلکه دیگر بناها هم در حال تخریب است و خانه استاد دولت آبادی به شماره ثبت 9320 از آن امر مستثنی نشد و این جدالی درد آور است که باید امیدوار بود در آینده درباره دیگر بناها ادامه پیدا نکند.

 

در پایان پیشنهاد می گردد که اهالی روستای دولت آباد و دلسوزان میراث فرهنگی سبزوار به فکر خرید منزل دیگر پدری استاد در نزدیک مسجد روستا نمایند تا حداقل در آینده پشیمانی دیگری نداشته باشیم چون آن منزل نیز در طرح هادی قرار دارد.

 

در زیر تصاویری از مخروبه های خانه پدری محمود دولت آبادی در روستای زادگاهش را مشاهده می کنید. این عکس ها از وبسایت شخصی آرش نورآقایی برداشته شده است:

 

 

 

 

برای مطالعه مطالب بیشتر به قلم سعید نورآبادی هم اکنون روی اینجا کلیک کنید.

 

کوچه پس کوچه پیوندها

کلیک کنید: