گزارشی از آیین رونمایی کتاب تونگلی در سبزوار / اسماعیل عسگری: به خاطر علاقه ام به مردم و فرهنگ سبزوار خود را همه جا سبزواری میدانم
امید برومندی ، ریحانه ریاحی / مجله اینترنتی اسرارنامه
آیین رونمایی از کتاب تونگلی نوشته اسماعیل عسگری شنبه شب سوم تیرماه با حضور شماری از مردم فرهیخته و کتابدوست، تعدادی از مسئولان و البته با حضور علی اصغر سیدآبادی فرزند شایسته سبزوار و مدیرکل دفتر مطالعات و برنامه‌ریزی فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در سبزوار برگزار شد.
به گزارش مجله اینترنتی اسرارنامه دراین مراسم که در محل تالار اجتماعات مجتمع فرهنگی هنری بیهقی (میدان نقابشک) برپا گردید، اگر چه به دلیل ایام ماه مبارک رمضان و فشردگی برنامه های خانوادگی و شخصی در ساعات پس از افطار، میهمانان و حتی برخی از برگزار کنندگان مراسم با تأخیر طولانی نسبت به زمان اعلام شده در پوستر برنامه حضور یافتند و برنامه در نهایت با حدود یک ساعت و ربع تأخیر در ساعت 22:15 با تلاوت قرآن کریم و پخش سرود ملی آغاز شد، اما درنهایت با توجه به جمعیت مناسبی که به سالن آمدند، تقریبا اکثر صندلی ها پر شد و استقبال مناسبی از این رویداد فرهنگی به عمل آمد.
مجری برنامه موسی الرضا دانایی هنرمند فرهیخته سبزواری بود و در ابتدای برنامه پس از سخنانی کوتاه از مهدی مقصودی مسئول کمیسیون فرهنگی شورای شهر سبزوار برای سخنرانی به روی سن دعوت کرد.
رئیس کمیسیون فرهنگی شورای شهر سبزوار در این مراسم گفت: این برنامه با مصوبه کمیسیون فرهنگی و صحن شورای شهر سبزوار و عنایت ویژه شهردار سبزوار انجام گرفته و ابتدا قرار بود در روز 10 مرداد روز ادبیات کودک و نوجوان برگزار بشود که بنا به دلایلی به این تاریخ افتاد.
مهدی مقصودی ادامه داد: ابتدا قرار بود این کتاب را در شورا و شهرداری چاپ کنیم که نشد، اما امیدواریم با حمایت هایی که انجام بگیرد به چاپ دوم برسد و انگیزه ای شود برای آقای عسگری که کتاب های دیگری به چاپ برساند.
وی سپس به برگزاری سه دوره از طرح انتخاب پایتختی کتاب ایران اشاره کرد و گفت: سه سال است که طرح پایتخت کتاب اجرا می شود، که ما در سال دوم جزء 15 شهر بودیم، ولی سال اول و سوم علی رغم اینکه خیلی تلاش کردیم، حتی جزء شهرهای منتخب هم نبودیم.
وی ادامه داد: در این شورا و علی الخصوص کمیسیون فرهنگی در باب کتاب خیلی صحبت شد ولی آنچه که عمل شد، به اندازه صحبت ها، نبود. یعنی سیستم اداری طوری بود که خروجی آنطور که باید و شاید اتفاق نیافتاد. اما امیدواریم در آینده فرصت باشد که جبران شود.
درادامه این مراسم علی اصغر سیدآبادی به روی سِن دعوت شد و با اشاره به سمت فعلیش به عنوان مدیرکل دفتر مطالعات و برنامه‌ریزی فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی گفت: بیشتر از اینکه مدیر کل باشم نویسنده کودک و نوجوان هستم.
وی سپس به بیان خاطراتی از سال های کودکیش در روستای سیدآباد سبزوار و اولین مواجهه اش با دنیای رسانه ها به ویژه تلویزیون پرداخت و گفت: کاری که تلویزیون کرده این است که ما امروز با یک لهجه حرف می زنیم. درواقع لهجه تهرانی شده لهجه همه مردم و این یکی از آفت های تلویزیون است که اکنون ماهواره هم اضافه شده و وضع را بدتر کرده است.
سیدآبادی افزود: در یونسکو بحثی است که به اسم تنوع فرهنگی. زیرا چند دهه قبل فکر می کردند که اگر همه مرم دنیا شبیه هم باشند حتما دنیای بهتری می شود، ولی بعد به این نتیجه رسیدند که چیزی که دنیا را بهتر می کند تنوع و تفاهم است. تفاهم در عین تنوع یعنی اینکه ما همانطور که هستیم باشیم ولی همدیگر را درک کنیم و گفتگو کنیم و با هم کنار بیاییم. این اصل بشر است. و خداوند نیز در قرآن می فرماید مردم از نژادها و گونه های مختلف آفریده شده اند و پیامبر نیز می فرمایند اختلافات(تفاوت ها) رحمت هستند.
وی ادامه داد: یک بخشی از تفاوت ها، تفاوت زبان ها و لهجه هاست. در دوره رضاخان بر این عقیده بودند که اگر زبان فارسی را به اجبار در همه جا رواج دهند و همه با یک زبان حرف بزنند کار خوبی کرده اند و امنیت ملی برقرار می شود اما بعدها دیدند این راهش نیست.و متوجه شدند امنیت ملی وقتی تامین می شود که همه این رنگین کمان را که ایران نام دارد با همه تفاوتها و اختلاف ها به رسمیت بشناسیم ولی تفاوت ها را تبدیل به دعوا و وسیله آزار دیگران نکنیم.
سیدآبادی سپس تصریح کرد: کتاب تونگلی دو نوع ارزش دارد. ارزش ادبی و داستانی که در جای خود مهم هستند و ارزش دیگر که از مهمترین ویژگی های این کتاب به شمار می آید، کمک به حفظ یکی از لهجه های مهم زبان فارسی است.
مدیرکل دفتر مطالعات و برنامه‌ریزی فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در ادامه گفت: هر کدام از این لهجه ها در خراسان بزرگ خودشان یک سرمایه بزرگ هستند چون بخشی از زبان اصیل فارسی را در خودشان جا داده اند. به طوری که خیلی از واژه هایی که در سبزوار و شهرهای اطراف می بینیم واژه های اصیل فارسی است که از زبان رسمی فارسی کنار گذاشته شده، ولی در لهجه ها هست.
وی افزود: اکنون لغات بیگانه زیادی از زبان های انگلیسی عربی ، فرانسه و... راه پیدا کرده است و هر یک از این لغات جایگزین های مناسبی در لهجه های محلی دارند که متاسفانه استفاده نمی شود.
بعد از سخنان علی اصغر سیدآبادی، نوبت به رونمایی از کتاب تونگلی رسید که طبق معمول اینگونه برنامه ها و اینگونه موقعیت ها، تعداد افراد زیادی با تعارف یکدیگر روی سِن حاضر شدند و به صورت فشرده ای، شانه به شانه یکدیگر ایستادند و سرانجام یک نسخه از کتاب تونگلی که طی ابتکاری جالب در داخل یک کوزه سفالی (تونگلی) قرار گرفته بود، توسط خانم کاهانی همسر اسماعیل عسگری و علی اصغر سیدآبادی و جلال تعصبی با برداشتن پارچه از روی کوزه و بیرون آوردن کتاب رونمایی شد.
مهدی مقصودی مسئول کمیسیون فرهنگی شورای شهر سبزوار که مجددا برای رونمایی از کتاب تونگلی روی سکو حاضر شده بود، در سخنانی کوتاه به یادآوری این نکته پرداخت که طبق مصوبه کمیسیون فرهنگی شورای شهر سبزوار هر کتابی که درباره سبزوار منتشر شود، 100 جلد آن توسط شورای شهر خریداری می شود و به کتابخانه های سطح شهر و دیگر مراکز فرهنگی اهدا می گردد و این قانون درباره تونگلی نیز اجرا خواهد شد.
سید علی کوشکی شهردار سبزوار هم در همین موقعیت قول داد 100 جلد دیگر از این کتاب را نیز خریداری کرده و به همه افراد حاضر در این برنامه یک جلد از کتاب تونگلی با امضای نویسنده تقدیم شود.
رئیس شورای شهر سبزوار نیز در این مراسم با تأکید بر ضرورت حفظ فرهنگ های بومی و به ویژه زبان و لهجه محلی مناطق مختلف کشور، بخش هایی از شاهنامه فردوسی را که به لهجه سبزواری برگردانیده است، خواند و مورد تشویق حضار قرار گرفت.
در ادامه مراسم مجری اعلام کرد، اسماعیل عسگری که سال هاست در کانون شماره 2 پرورش فکری کودکان و نوجوانان سبزوار فعالیت کرده، در شرف نقل مکان به زادگاه اصلی خود شهر صفی آباد اسفراین است که اعلام این خبر برای بسیاری از میهمانان حاضر در سالن غیرمنتظره بود.
مجری سپس رباعی سروده شده توسط حسین شکیب نیا یکی از شعرای سبزواری را برای اسماعیل عسگری قرائت کرد که با تشویق گرم حضار همراه شد:
هرچند زمانه راه و رسمش این است
هرچند سفر برای تو شیرین است
امروز تو می روی و ما می مانیم
کانون بدون عسگری غمگین است
پس از انجام رونمایی از کتاب، نوبت به آخرین سخنرانی رسید که مربوط به نویسنده کتاب تونگلی بود.
اسماعیل عسگری پس از تقدیر و تشکر از حضور میهمانان و برگزاری این مراسم برای رونمایی از کتاب او، گفت: هرچند قرار است فردا ازخدمت دوستان و همشریان سبزواری مرخص شوم و با اینکه بنده متولد سبزوار نیستم اما علاقه مندی من به سبزوار، مردم سبزوار ، فرهنگ سبزوار و لهجه و زبان سبزوار باعث شد که خودم را در همه جا سبزواری بدانم و اگر چه از سبزوار نقل مکان می کنم ولی ارتباطات و مراوداتم با دوستان سبزواری به خصوص در حوزه ی فعالیت های فرهنگی قطع نخواهد شد.
وی سپس درباره چگونگی نوشتن کتاب تونگلی گفت: جرقه ی اولیه نوشتن این کتاب اینگونه زده شد که ما در محیط کارمان که با کودکان و نوجوانان است، احساس کردم که کودکان و نوجوانان ما نسبت به خیلی از آموزه های فرهنگی غریب هستند و زبان و لهجه و بیان و گویش از مسائلی هستند که غریب تر هستند. لذا ترجیحم این بود که ما با یک رویکرد طنز و لطیف و شیرین با بهره از گویش سبزواری و به قید ضرب المثل ها و متل ها، یک مجموعه ای از این متل ها را شناسایی کنیم و برای هر کدام پیشینه ای و یک ماجرای قصه گونه ای تعریف کنیم و این را در قالب یک کتاب در معرض مطالعه کودک و نوجوانان قرار دهیم.
عسگری سپس ابراز امیدواری کرد که انشاالله این بهانه ای شود که لهجه و گویش محلی ما که رو به فراموشی است، اندکی از سرعت رو به زوالی آن کاسته شود.
وی در پایان به قرائت یکی از داستان های کتاب تونگلی پرداخت.
آخرین بخش این مراسم اجرای موسیقی توسط دو تن از اساتید آموزشگاه موسیقی چکاوک سبزوار به مدیریت محمد امیر استیری رسید که هنرمند پیشکسوت علی اصغر سعادتی فر نوازنده سنتور و علیرضا اکبری نوازنده نی، دف و سنتور به روی صحنه رفتند و با اینکه برنامه به ساعات پایانی شب کشیده شده بود، اما با استقبال حضار سالن به اجرای چند قطعه زیبا پرداختند.
شماری از میهمانان مراسم روی کوزه ی سفالی یادبود رونمایی از کتاب تونگلی یادگاری نوشتند و آن را امضا کردند.
پس از پایان برنامه شهرداری به قول خود عمل کرد و ترتیبی داده شد که همه حضار هنگام خروج کتاب تونگلی را با امضای اسماعیل عسگری دریافت کنند که این مرحله نیز حدود چهل و پنج دقیقه به طول انجامید.
نظرت را بنویس
