به یاد دانشی مرد بزرگ سبزوار

دکتر محمد حسن هنربخش پدر دانشگاهی غرب خراسان در غبار فراموشی

امید برومندی - سمیرا واعظی نژاد / مجله اینترنتی اسرارنامه
 
بزرگان علمی و نخبگان همواره از تاثیر گذارترین افراد هر جامعه ای محسوب می شوند و خوشبختانه در شهر سبزوار نیز چنین شخصیت هایی کم نبوده و نیستند اما متاسفانه بسیاری از نخبگان علمی سبزوار با وجود اقدامات و فعالیت های قابل توجه و تاثیرگذاری که نه تنها در شهرستان و کشور، چه بسا درسطح بین المللی داشته اند، هنوز برای بسیاری از مردم ایران و تاسف بارتر این که حتی برای خود شهروندان سبزواری  نیز ناشناخته و گمنام مانده اند که این غفلت نشان دهنده عملکرد ضعیف رسانه ها و مسئولان بومی در این شهرستان است.
 
از آن جایی که گرامی داشتن یاد و نام بزرگان و نخبگان علمی و فرهنگی سبزوار خصوصا آن هایی که در کوران غفلت و روزمرگی های فردی و اجتماعی ما، به باد فراموشی سپرده شده اند جزو خط مشی ها و دغدغه های همیشگی مجله اینترنتی اسرارنامه بوده، در این یادداشت می خواهیم به یادآوری خدمات یکی دیگر از شخصیت های تاثیرگذار علمی دیار سربداران بپردازیم که متاسفانه تا کنون در شناخت و معرفی وی به نسل جوان سبزوار کم کاری زیادی شده است.
 
دکتر محمد حسن هنربخش  یکی از فرزندان شایسته سبزوار و از چهره های علمی برجسته کشور است که از سال های 43 تا 48 به مدت 5 سال رئیس هنرسرای عالی بوده و  از سال 49 تا 54 ریاست دانشگاه کار یا مجتمع صنعتی کشور را برعهده داشته است. 
 
مهم ترین خدمت دکتر هنربخش برای شهرستان سبزوار شاید تاسیس دانشگاه کار در این شهر بوده باشد. دانشگاهی که  قبل از انقلاب به عنوان اولین دانشگاه نیمه غربی خراسان در سبزوار شهر دانشوران بیدار دایر شد. هر چند دانشگاه کار پس از انقلاب و در سال 1359 در جریان انقلاب فرهنگی تعطیل شد و با بازگشایی مجدد دانشگاه ها در سال 1362 منحل و در دیگر دانشگاه ها ادغام گردید اما به هر حال دکتر هنربخش از جمله افرادی بوده که با این اقدام خود اولین قدم ها را برای تبدیل شدن سبزوار به قطب مهم دانشگاهی شمال شرق ایران برداشته است و می توان به اعتبار همین خدمت ارزشمند وی را پدر دانشگاهی غرب خراسان لقب داد.
 
از دیگر فعالیت های قابل توجه دکتر هنربخش می توان به تاسیس مدرسه و هنرستان صنعتی در شهر سبزوار و همچنین تاسیس دانشگاه پلی تکنیک تهران یا همان دانشگاه امیرکبیر فعلی اشاره کرد، که وی از موسسین آن بوده است. 
 
با مروری اجمالی بر کارنامه دکتر هنربخش در میابیم این فرزند شایسته دیار سربداران اثرگذاری چشمگیر و ارزشمندی در عرصه گسترش آموزش های تخصصی فنی و صنعتی در کشور داشته و البته از آن دسته بزرگانی بوده است که شهر و دیار خود را نیز فراموش نکرده و دستاوردهایی نیز برای زادگاهش داشته است. 
 
حال با وجود این که دکتر هنربخش در زمان حیات پربار خود شهر و دیار زادگاهش را فراموش نکرد و منشا خیر و برکت هایی برای این منطقه شد اما امروز می بینیم که متاسفانه در بین سبزواری ها و خصوصا نسل های جوان تر این شهر هیچ نام و یادی از وی به میان نمی آید. و بدین ترتیب این سوال به ذهن متبادر می شود که واقعا چرا نام دکتر هنربخش و امثال او در شهر و دیار خودشان باید اینقدر غریب باقی بماند؟
 
البته دو سال قبل سالن آمفی تئاتر دانشکده مهندسی دانشگاه حکیم سبزواری به اسم، دکتر محمد حسن هنربخش، نامگذاری شد که اقدام مثبتی تلقی می شود. اما مسلماً این مقدار کافی نیست و نیاز به توجه و تکریم بیشتری وجود دارد.
 
 پر واضح است  که متاسفانه ما تا کنون در زمینه شناسایی و تکریم بزرگانمان بسیار غفلت به خرج داده و آن گونه که شایسته است از آن ها تقدیر به عمل نیاورده ایم، اما به هر حال اکنون وظیفه داریم که این کم کاری ها را جبران کنیم.
 
این که از چنین بزرگان و شخصیت های برجسته بومی به نیکی یاد کنیم و اگر در قید حیات هستند با حضورشان و اگر از دنیا رفته اند پس از وفاتشان به هر طریقی از آن ها تجلیل به عمل آوریم از ضرورت های امروز ماست.
 
اگر چه بزرگان ونام آوران معمولا نیازی به این گونه توجهات ندارند اما این وظیفه اخلاقی جامعه و خصوصا مسئولان و دست اندر کاران فرهنگی است که به رسم ادب همواره نام بزرگانشان را گرامی بدارند. البته این کار بیشتر برای خود جامعه مفید است زیرا یکی از مهم ترین تاثیراتی که توجه به بزرگان و تجلیل و پاسداشت آثار وجودی آنان برای جامعه خواهد داشت این است که الگوهای شایسته و ملموس امروزی به نسل های جوان تر معرفی میشوند و همچنین باعث می شود نام سبزوار و ایران بیشتر با نیکان و فرهیختگان علمی، فرهنگی، هنری و ... شناخته شود. 
 
اینک به نظر می رسد در ارتباط با شخصیت وارسته علمی دکتر هنربخش علاوه بر دستگاه ها و نهادهایی نظیر اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی، شورای شهر و شهرداری، دانشگاه های متعدد سبزوار نیز وظیفه ویژه ای دارند که به پاسداشت یاد و نام این فرزند شایسته دیار سربداران بپردازند. به هر حال اگر امروز سبزوار یک شهر دانشگاهی است، این مسلما مدیون پیشگامانی نظیر دکتر هنربخش بوده است که اولین دانشگاه ها و مراکز آموزش عالی غرب خراسان را در چندین دهه قبل به سبزوار آورده اند.
 
لذا شایسته است ارگان های مربوطه و دست اندر کاران امور فرهنگی و علمی شهرستان سبزوار به طرق مختلف از جمله برپایی بزرگداشت، ساخت تندیس، ساخت المان های یادبود و تالیف و انتشار کتاب هایی برای شناخت و معرفی بزرگانی نظیر دکتر هنربخش اقدامات لازم را به عمل آورند. 
 
با سپاس از دکتر سید ابوالفضل حسینی و دکتر علیرضا حمیدیان
 
نام و معرفی دکتر محمدحسین هنربخش در فهرست چهره های برجسته علمی و دانشگاهی سبزوار بزرگ که مدتی است توسط اسرارنامه تکمیل می شود، درج شده است:
 
 
نظرت را بنویس
comments

محمد رضا ثانوی

سلام.ممنون از شما که به دانشمند برجسته دکتر محمد حسن هنربخش پرداخته اید.جا دارد تا دیر نشده به بزرگ دیگر از این خانواده دکتر عباس هنربخش که هنوز درقید حیات هستند بپردازید.ویا مرحوم دکتر سید محمد رضا علویزاده متخصص قلب وعروق که در دومین پیوند قلب پرفسور بارناد درفیلادلفیا دستیار ایشان بود.
پربازدیدترین محبوب‌ترین‌ها پرونده ویژه نظرات شما