محسن تدینی ثانی/ مجله اینترنتی اسرارنامه

 

تاریخ تکرار می شود،این جمله را شاید بارها شنیده باشید یا اینکه بزرگان همواره ما را به مطالعه تاریخ سوق می دهند اما چرا تاریخ!

 

نگرشی که از مطالعه تاریخ برای تصمیم گیری های آینده بدست خواهد آمد به مراتب پر بارتر و قابل اتکا تر از بینشی است که بنای آن بر  غفلت و چشم پوشی به گذشته استوار باشد.

 

سبزواریان به دلیل هجوم وحشیانه مغولان، تجربه ناخوشایندی از ورود بیگانگان دارند و خسارت و تاوان های جبران ناپذیری را متحمل شده اند اما تنها مغولان به این خطه دست اندازی نکرده اند و تاریخ گواه آن است که همواره مردمان این بوم اگرچه تبعات ورود اجباری بیگانگان آنان را آزورده اما هیچ گاه درمقابل حرمت شکنی ها تاب نیاوردند و منتظر نماندند!

 

 

1-هجوم مغولان:

 

تولی فرزند چنگیز خان در سال 617ه.ق به سبزوار حمله کرد که در نهایت  هفتاد هزار نفر بر اثر این تهاجم کشته شدند.

 

مغولان علاوه بر چپاول و غارت اموال مردم به نوامیس این خطه نیز بی حرمتی کردند که چون این گستاخی را نپذیرفتند تصمیم به تشکیل حکومت شیعی مستقل سربداران گرفتند.

 

حکومت سربداران پس از  50سال پایان یافت اما شیخ داوود سبزواری دوباره قیام کرد ولی امیر تیمور بار دیگر بر سبزوار چیره شد و از سر متمردان مناره ساخت. در این کشتار، زیادی مردگان بدان حد بود که بر زندگان مجال تکفین نیامد.

 

 

2-واقعه ی "نرسیس ارمنی":

 

سبزوار در دوران قاجار شهری تجاری بود.

 

وجود12 کاروانسرا، قرار گرفتن در مسیر جاده بین المللی ابریشم و زوار امام رضا باعث شد تا شماری از تجار و کسبه غیر بومی از شهرهای یزد،اصفهان و آذربایجان در سبزوار سکونت گزینند.

 

حتی تجار ارمنی که تابعیت روس داشتند نیز به سبزوار آمدند.

 

سبزوار از مراکز کشت پنبه بود.کیفیت (ابریشم) سبزوار از کشور ژاپن نیز برتر بود.

 

پنبه و پشم را ارمنی ها به روسیه صادر می کردند.

 

رونق این تجارت به گونه ای بود که در زمان ناصرالدین شاه قاجار، سبزوار هشت کارخانه ابریشم داشت.

 

تجارت پنبه در سبزوار آنچنان برای روس ها جذاب بود که آنها حتی در این شهر بانک استقراضی تأسیس کردند.

 

حضور برخی تجار ارمنی در سبزوار به دلیل پایبند نبودن آنان به اصول اخلاقی و قوانین شرع مقدس اسلام سبب بروز مشکلات و ناسازگاری هایی در این شهر شد.

 

نرسیس ارمنی از  اتباع شوروی بود که در سبزوار ساکن بود .

 

وی به دلیل حمایت های شوروی شرارت های زیادی در این شهر مرتکب شد تا جایی که نقل است نرسیس یکی از سادات بزرگوار شهر را کتک زده و این موضوع باعث ناراحت شدن مردم می شود اما این پایان گستاخی و شرارت های این تبعه روس نیست اوج گستاخی نرسیس زمانی است که وی در شب دهم صفر در محله ی غریب زادگان به زن مسلمان شوهردار تجاوز می کند.

 

مردم سبزوار که از حرمت شکنی تاجر ارمنی به یک زن مسلمان در ایام سوگواری ماه صفر خونشان به جوش آمده آنچنان غوغایی در شهر برپا می کنند که بدون هیچ فتوایی از قاضی شرع ،نرسیس ارمنی و زن را می کشتند.

 

 

3-تاخت و تاز ترکمنان:

 

رشید السطان از اشرار طرفدار محمدعلی شاه قاجار بود که حاکم سبزوار شد. وی شرارت های بسیاری کرد و مردم از رشیدالسطان حساب می بردند .

 

با به توپ بستن مجلس توسط محمدعلی شاه قاجار و پیروزی جریان مشروطه به تدریج دولت مرکزی قاجار ضعیف شد.

 

 ناتوانی قاجار در اداره کشور سبب شد تا  ترکمنان از شاهرود و مزینان و از جوین به سبزوار حمله کنند که این باعث کشتار و ناامنی و قحطی و کاستن جذابیت تجارت بازرگانان با سبزواری ها شد اگر چه علی مرادخان قلیچی حاکم جوین در چند مورد نبرد با ترکمن ها موفق به سرکوب و برگرداندن اموال غارت شده گردید اما هجوم ترکمنان سبب پاشیدن بذر ناامنی در منطقه شد.

 

در مقابل شرارت های رشید السلطان و تاخت و تاز ترکمنان به اموال و جان مردم اقدامات میر سیدهادی خان امیر فرح ملقب به سالار حشمت تا حدودی باعث آرامش خاطر مردم سبزوار شد.

 

 

4-ورود قوای شوروی به سبزوار:

 

ایران در جنگ جهانی دوم  در زمان رضاخان در ابتدا اعلام بی طرفی کرد اما به دلیل آنکه رضاخان با آلمان رابطه خوبی داشت، نیروهای شوری وارد ایران شدند. قوای شوروی ایران را اشغال و به دنبال آن به خراسان حمله کردند .عده ی زیادی زن لهستانی که شوهرهای آنان در جنگ کشته شده بودند وارد خراسان و سبزوار شدند.

 

مقید نبودن آنها و جوانان هوس باز باعث رواج بیماری های واگیردار لاعلاج و فوت آنها شد.

 

در شمال روستای سلطان آباد(خوشاب) که در آن زمان از توابع سبزوار بود،عده ای ناشناس به تعدادی از سربازان شوروی حمله کردند و با کشتن یک نفر از آنان سه قبضه تفنگ از سربازان روس را با خود بردند دلیل این رفتار مردم خشمگین سلطان آباد وقاحت سربازان شوروی بود که به منازل آنها رفته و تقاضای نامشروع داشتند.

 

ناامنی،قحطی و گرسنگی،درخواست های نامشروع ، شیوع بیماری های واگیردار لاعلاج،دخالت در مسائل سیاسی(انتخابات)از جمله اثرات زیان بار ورود نیروهای شوروی به سبزوار بود که ناراضیتی های عمومی فراوانی را در پی داشت.

 

امنیتی که امروز ما در کشور شاهد آن هستیم به آسانی بدست نیامده بلکه حاصل خون های پاکی است که بر زمین ریخته شد تا تاریخ دیگر روایت تجاوز بیگانگان را برای آیندگان شرح ندهد !

 

شاید مفهوم "امنیت"برای ما خیلی ملموس نباشد اما مرزنشینان کشور و آنهایی که سابقه مجاهدت در هشت سال دفاع مقدس را دارند بهتر می توانند این واژه را معنا کنند.

 

 

محسن تدینی ثانی، مدیرمسئول و صاحب امتیاز نشریه ملک بیداری

 

برای مطالعه یادداشت های بیشتر به قلم محسن تدینی ثانی هم اکنون روی اینجا کلیک کنید.