برای مطالعه قسمت اول این مطلب روی اینجا کلیک کنید.

دانشگاه ها مهم ترین و سازنده ترین نقش ها را در مسیر پیشرفت و آبادانی جوامع وکشورهای مختلف ایفا می کنند.
در واقع در دوره کنونی یکی از زیرساخت های اصلی پیشرفت درکشورهای توسعه یافته مقوله آموزش و پژوهش و گسترش و تجهیز مراکز آموزش های عالی و پرداختن به مسئله علم و بالابردن فرهنگ علمی در آن جامعه است.
«دانشگاه ها یکی از ارکان اصلی توسعه و پیشرفت یک کشور به شمار می روند و مواد خام توسعه و پیشرفت یک جامعه را در اختیار می‌گذارند. تجربه جوامع پیشرفته نشان از توسعه و پیشرفت در آموزش عالی است.»(1)
در همین راستا اکثر پژوهشگران و صاحب نظران معتقدند : «سرمایه گذاری در آموزش عالی یکی از اساسی ترین راهها برای دستیابی به توسعه اقتصادی ـ اجتماعی محسوب می شود.» (2)
سرزمین پهناور خراسان از دیرباز یکی از قطب های اصلی تولید علم و فرهنگ در ایران زمین بوده است و شمار زیادی از دانشمندان بزرگ جهان را در دامان خود پرورش داده و نیز سابقه دیرینه ای در تأسیس مدارس و مراکز علمی وآموزشی و دانشگاه ها دارد.
تعدادی از مدارس قدیمی و مشهور خراسان که درواقع در قدیم به نوعی به لحاظ شهرت و اعتبار در حکم دانشگاه های امروزی محسوب می شدند، عبارتند از مدرسه فخریه در دارالمومنین سبزوار که در قرن  چهارم هجری قمری در زمان فخرالدوله دیلمی بنا شده است، مدارس نظامیه مربوط به قرن پنجم هجری قمری در شهرهای خرگرد خواف، نیشابور، هرات (در افغانستان امروزی) و مرو (در ترکمنستان امروزی) که تمام این مدارس نظامیه توسط خواجه نظام الملک توسی وزیر دانشمد عهد سلجوقی ساخته شده، شوکتیه بیرجند (در دوران معاصر) و ...
دردهه های اخیر نیز بخش هایی از خراسان قدیم که در ایران امروزی قرار دارد، به یکی از قطب های علمی ودانشگاهی کشور تبدیل شده است. به طوری که دانشگاه های فردوسی مشهد، دانشگاه بیرجند و دانشگاه حکیم سبزواری شهرستان سبزوار در زمره بزرگترین و با سابقه ترین دانشگاه های شمال شرق ایران محسوب می شوند.
در مطلب پیش رو، در رابطه با چگونگی توزیع امکانات دانشگاهی در شهرهای مختلف استان های خراسان (رضوی، شمالی و جنوبی) به پژوهش پرداخته ایم و در واقع وضعیت دانشگاهی شهرهای مختلف در استان های سه گانه خراسان را با یکدیگر مقایسه کرده ایم.
این پژوهش در ادامه پژوهشی است که قبلاً در زمینه مقایسه وضعیت دانشگاهی شهرهای خراسان در رشته های کارشناسی علوم انسانی دانشگاه های سراسری و مراکز و مجتمع های آموزش عالی انجام شده بود.
اینک در پژوهش حاضر براساس اطلاعات دفترچه انتخاب رشته کنکور 92 که توسط سازمان سنجش و آموزش کشور منتشر شده است، به مقایسه وضعیت دانشگاهی شهرهای سه استان خراسان رضوی، شمالی و جنوبی در رشته های زیرگروه علوم تجربی در دانشگاه های سراسری و مراکز و مجتمع های آموزش عالی می پردازیم .

۱- برای مشاهده جدول مقایسه وضعیت دانشگاهی شهرهای استان‌های سه گانه خراسان در رشته‌های کارشناسی روزانه علوم تجربی  به پیوند زیر مراجعه نمایید:

علوم تجربی روزانه

براساس مقایسه صورت گرفته در میان رشته های  زیرگروه علوم تجربی موجود در دانشگاه ها و دانشکده های سراسری و مراکز و مجتمع های آموزش عالی شهرهای مختلف خراسان  در دوره روزانه، مشخص شد : شهرهای مشهد مرکز استان خراسان رضوی با 52 رشته در جایگاه اول ، بیرجند مرکز استان خراسان جنوبی با 34 رشته در جایگاه دوم ، بجنورد مرکز استان خراسان شمالی با 19 رشته در جایگاه سوم ، سبزوار با 14 رشته در جایگاه چهارم و تربت حیدریه وگناباد هرکدام با 12 رشته به صورت مشترک جایگاه پنجم دانشگاهی ترین شهرهای شمال شرق کشور در رشته های علوم تجربی را به خود اختصاص داده اند.
 

2- برای مشاهده جدول مقایسه وضعیت دانشگاهی شهرهای استان‌های سه گانه خراسان در رشته‌های کارشناسی شبانه علوم تجربی  به پیوند زیر مراجعه نمایید:

علوم تجربی شبانه

براساس مقایسه صورت گرفته در میان رشته های  زیرگروه علوم تجربی موجود در دانشگاه ها و دانشکده های سراسری و مراکز و مجتمع های آموزش عالی شهرهای مختلف خراسان  در دوره شبانه، مشخص شد : شهر مشهد مرکز استان خراسان رضوی با 22 رشته در جایگاه اول، بیرجند مرکز استان خراسان جنوبی با 15 رشته در جایگاه دوم، تربت حیدریه با 5 رشته در جایگاه سوم، سبزوار با 4 رشته در جایگاه چهارم و تربت جام با 3 رشته در جایگاه پنجم قرار دارد.
براساس همین پژوهش گناباد با دو رشته تحصیلی دانشگاهی در زیرگروه علوم تجربی در جایگاه آخر شهرهای برخوردار استان های خراسان رضوی، شمالی و جنوبی از رشته های دانشگاهی در دوره شبانه، قرار دارد.
دانشگاه های بجنورد مرکز استان خراسان شمالی و نیشابور و نیز سایر دانشگاه های سراسری و مراکز و مجتمع های آموزش عالی در شهرهای خراسان به طور کل فاقد رشته های علوم تجربی در دوره های شبانه هستند.
در قسمت‌های بعدی این مطلب به انجام مقایسه میان رشته‌های متعلق به زیرگروه‌های ریاضی فیزیک، هنر و زبان‌های خارجی در دانشگاه‌ها و دانشکده‌های سراسری و مراکز و مجتمع‌های آموزش عالی موجود در شهرهای مختلف خراسان‌های رضوی، شمالی و جنوبی می‌پردازیم. همچنین امیدواریم در فرصت‌های آینده وضعیت دانشگاهی شهرهای خراسان براساس رشته‌های موجود در دانشگاه‌های پیام نور، آزاد اسلامی‌، جامع علمی‌کاربردی، غیرانتفاعی و …. نیز مورد بررسی و مقایسه قرار گیرد.

باتشکر از همکاری سرکار خانم سمیه سیدآبادی در تهیه وتنظیم این پژوهش
منابع :
1-    نقش دانشگاه در توسعه یافتگی و پیشرفت / پایگاه خبری تحلیلی پویش / پنج شهریور 92 /
۲-روند رشد کمی‌آموزش عالی خصوصی و دولتی در کشور جمهوری اسلامی‌ایران فریده آل آقامحسن کشاورز محسن رحیمی‌دانش و پژوهش در علوم تربیتی سال پنجم زمستان ۱۳۸۷ شماره ۲۰

۳- راهنمای انتخاب رشته آزمون سراسری سال ۱۳۹۲(زیرگروه علوم تجربی ، دوره روزانه)

4- راهنمای انتخاب رشته آزمون سراسری سال ۱۳۹۲(زیرگروه علوم تجربی ، دوره شبانه)

منبع اصلی : مجله اینترنتی سبزواری ها

کوچه پس کوچه پیوندها

کلیک کنید:

توسعه علمی و دانشگاهی طرحی برای پیشرفت گناباد