یکی از ویژگی های جالب و تقریباً منحصر به فرد خطه سربداران وجود اقلیم های طبیعی گوناگون در نقاط مختلف آن است. به طوری که در هر یک از شهرستان های سبزوار ، جوین ، جغتای ، خوشاب ، داورزن و ششتمد می توان جلوه های متفاوتی از قدرت خداوندی را در آفرینش اقلیم های طبیعی متضاد در نزدیکی یکدیگر مشاهده کرد .
به عنوان مثال در حالی که در 30 کیلومتری شمال غرب شهر سبزوار و در محدوده شهرستان داورزن شاهد منطقه کوهستانی شملق و بفره هستیم که بلندترین آبشارهای شرق ایران (منبع) را در خود جای داده است ، تنها چند کیلومتر آن سوتر به کویر خشک اما پرعظمت مزینان و نیز سایر کویرهای بکر و جذاب شمال شرق کشور در مناطقی مانند صبری و ... می رسیم.
و باز در همین منطقه در چند کلیومتری شمال سبزوار ، دشت حاصلخیز جوین را مشاهده می کنیم که بیشتر محدوده دو شهرستان جوین و جغتای در این دشت واقع شده و به نگین سبز خراسان شهرت دارد.
کمی پایین تر از سبزوار به کویرهای منطقه ، فسنقر حارث آباد و دولت آباد و ... می رسیم که علی رغم زمین شور و خشک ، بعضی از محصولات مهم کشاورزی نظیر پسته را به همت مردمان سخت کوش این روستاها در خود پرورش می دهند.
چنین است که باید منطقه سبزواربزرگ را سرزمین چند اقلیم نامید که هر منطقه زیبایی های طبیعی و محصولات ارزشمند کشاورزی و باغی خاص خود را دارد.
به طور نمونه محصول پسته سبزوار که طبق اطلاعات منابع تاریخی ، قدمتی بیشتر از پسته رفسنجان و دامغان دارد ، از جمله پسته های مرغوب ایران محسوب می شود که به گفته یک مقام مسوول ، به واسطه برخورداری از این پسته مرغوب ، سبزوار در آینده به عنوان قطب پسته ایران در جهان معرفی خواهد شد.
این موضوع را مهدی محتشم مدیر خانه پسته سبزوار مدتی قبل در گفتگویی مفصل با روزنامه قدس بیان کرده است.
 روزنامه قدس ، در سبزوار توسط سید محسن جعفری یکی از هنرمندان شناخته شده و از روزنامه نگاران پرتلاش دیار سربداران اداره می شود و تا کنون اخبار و گزارش های فراوانی مربوط به غرب خراسان را پوشش داده است.
مجله اینترنتی اسرارنامه در ادامه به انتشار متن کامل گفتگوی مدیر خانه پسته سبزوار با روزنامه قدس می پردازد :

 

پسته سبزوار ، محصولی که تا به حال ناشناخته مانده

سبزوار: خبرنگار خراسان - پسته، گونه‌ای گیاه است؛ این گیاه در کشورهایی مثل ایران، سوریه، ترکمنستان و غرب افغانستان رشد می‌کند.
تولید پسته در ایران در سال 2005معادل 190 هزار تن بوده که ایران را در مقام یکم در جهان قرار می‌دهد. بعد از ایران آمریکا با تولید 140 هزار تن و ترکیه با تولید 60 هزار تن در مقام دوم و سوم قرار داشته‌اند.
صادرات پسته ایران در سال 1389معادل 150 هزار تن بوده‌است .واژه پسته پارسی می‌باشد و از طریق زبان لاتین از پارسی وارد زبانهای اروپایی شده‌است. پسته در شهرهای رفسنجان، دامغان، یزد کاشت می‌شود که بیشتر تولید پسته در ایران در شهر رفسنجان می‌باشد و همچنین پسته دامغان از مرغوب‌ترین پسته‌های جهان می‌باشد که طعم و چربی خاصی دارد.
اهمیت صنعت بسته بندی، بدون شک بسیار است، چرا که صادرات فقط با بسته بندی مناسب صورت می‌گیرد. پیشینه این محصول در دیار کهن بیهق به چند سده قبل برمی‌گردد و به طوری که براساس اسناد تاریخی در هنگام عبور سلجوقیان از سبزوار باغهای زیادی از پسته مرغوب در آن وجود داشته و به دلیل اهمیت غذایی این محصول آنان درختان پسته این منطقه را قطع کرده و با خود برده اند.محصول پسته دارای فواید زیادی است و می‌توان با مدیریت این محصول، فرآورده‌های زیادی از آن به دست آورد .
مدیر خانه پسته شهرستان سبزوار در گفت و گوی اختصاصی با خبرنگار ما عنوان کرد: سبزوار مهد پسته ایران است.
مهدی محتشم با بیان اینکه سابقه کاشت پسته در دیار کهن بیهق به قرن سوم هجری بازمی‌گردد گفت: براساس استنادات تاریخی پسته سبزوار دارای مرغوبیت بسیار بالایی بوده و به دلیل حوادث و جنگ‌های آن زمان دچار تحولات شده است.
وی افزود: براساس استنادات تاریخی کاشت پسته در منطقه رفسنجان کرمان و پسته دامغان به قرن‌های 7 ، 12 و 13 می‌رسد و این نشان می‌دهد که پسته سبزوار دارای سابقه تاریخی و ارزشی بالاست.
وی تصریح کرد: متأسفانه به خاطر برخی سیاستگذاری‌های اشتباه در حوزه کشاورزی پسته از تولید انبوه در شهرستان خارج شده و به جای آن کشاورزان رو به کاشتن محصولات دیگر آورده‌اند.
وی ادامه داد: از دلایل دیگر عدم کاشت پسته در شهرستان سبزوار آب وهوای خشک منطقه است و از طرفی چون کشاورزان علاقه زیادی به زود بازده بودن محصولشان دارند، کمی کاشت پسته دچار اختلال شده است.
وی افزود: بیش از 30 سال است، پول پسته کشاورزان نصیب دلالان می‌شود و آنچه را حق کشاورز است، به وی نمی‌دهند.
وی با بیان اینکه رشد چشمگیری در حوزه کاشت پسته سبزوار صورت گرفته است، عنوان کرد: امسال سطح زیر کشت در سبزوار به 2 هزار و 500 هکتار افزایش یافت واین سطح به هزار هکتار رسیده و در حال اضافه شدن است.
محتشم افزود: متأسفانه سیاستگذاری‌های اشتباهی نیز در بحث آب‌های زیرزمینی شده که این موضوع هم باعث شده تا به کاشت پسته ضربه شدیدی وارد شود.
وی با بیان اینکه بیش از 55 درصد کشاورزان سبزواری اقدام به کشت تجربی می‌کنند، یاد آورشد: همین کار باعث می‌شود تا بازدهی محصول به سطح مطلوبی نرسد .
وی ادامه داد: اما 32 درصد کشاورزان پسته کار سبزواری علاقه مند به استفاده از روش‌های نوین هستند و این خود باعث شده تا پیشرفت خوبی در عرصه پسته شهرستان حاصل شود.
وی با اشاره به اینکه بسیاری از پسته کاران مایل به استفاده از روش‌های علمی برای کاشت محصولشان نیستند، گفت: مشکل بزرگ دیگری هم که در عرصه کاشت این محصول در سبزوار داریم خرده مالک‌هایی هستند که نه روی زمینشان کار و نه آن را واگذار می‌کنند و نه آن را اجاره می‌دهند تا کسی روی آن کار کند.
وی با اشاره به اینکه کشورهای غربی در کاشت این محصول مهم اقتصادی و استراتژیک از ما جلو تر هستند، گفت: تبلیغات، سیاستگذاری درست و همکاری بخش دولتی رمز موفقیت این کشورهاست.
وی ادامه داد: پسته ایران بهترین پسته در دنیاست اما به خاطر عدم سیاستگذاری درست و سنگ اندازی برخی ادارات پسته مرغوب ما باید در دنیا به قیمت کمتری فروش رود.
وی افزود: این ضرر غیر قابل جبران است و روی کاشت این محصول اثر می‌گذارد.
محتشم با اشاره به شکل گیری خانه پسته سبزوار به عنوان مرجع تخصصی پسته در خراسان بزرگ گفت: این مرکز تخصصی پسته شناسی با یک ایده و همکاری چند جوان شکل گرفت که در ابتدا با مخالفت‌های بسیاری مواجه شد.
وی خاطرنشان کرد: از بدو شکل گیری این مرکز کشاورزان زیادی برای آموزش نحوه صحیح کاشت پسته، نحوه استفاده از سموم و... به ما مراجعه کرده اند و باید این نکته را اعلام کنیم که امروز بیش از 300 پسته کار در منطقه سبزوار بزرگ و 600 نفر نیز به شکل غیر مستقیم در این مجموعه عضو شده اند که از حمایت‌های کامل خانه پسته سبزوار بهرمند می‌شوند.
وی با بیان اینکه با تلاش خانه پسته سبزوار و اعضای آن امسال صادرات پسته سبزوار از خود شهرستان انجام می‌شود، گفت: اینکار باعث شده تا دست دلالان زیادی از این چرخه کوتاه شود و پسته کار به حق واقعی خود برسد. وی از ایجاد مرکز تخصصی باغ نهال سبزوار نیز خبر دادو گفت: این مرکز زیر نظر استاد سلمان محمودی از استادان کشاورزی ایران فعالیت خواهد کرد و هدف آن کشت نهال اصیل پسته سبزوار و صادرات آن به نقاط مختلف ایران است.
وی با اشاره به نیازمندی‌های کشاورز پسته کار سبزوار گفت: متأسفانه تلاش زیادی برای رفع نیاز این عزیزان از طریق خانه پسته سبزوار صورت گرفته است، اما تنگ نظری برخی از مسؤولان و برخی از دست اندرکاران باعث شده تا کار به کندی پیش برود.
وی با بیان اینکه برای اولین بار دراستان برای تاسیس کلینیک تخصصی پسته در شهرستان سبزوار اقدام شد، گفت: عدم حمایت برخی مسؤولین و ســـنگ اندازی‌های بی جهت عده ای باعث شد تا احداث این مرکز مهم که برای کشاورزان بسیار مفید بود در سبزوار به کندی پیش برود و ما برای گرفتن مجوز از اداره جهاد کشاورزی استان اقدام کردیم که خوشبختانه این مجوز صادر شد.
وی ادامه داد: اگر در شهرستان سبزوار کارخانه فرآورده‌های پسته زده شود باعث ایجاد اشتغال و رونق کار پسته کاران خواهد شد که متأسفانه به همت برخی مسؤولین این مجوز هم به سرانجام نرسید و به جای ساخت کارخانه مجوز کارگاه یا ترمینال‌های کوچک صادرشده است.
وی با بیان خدمات زیادی از سوی خانه پسته سبزوار به پسته کاران ارایه شده است، گفت: اولین باغ تحقیقاتی پسته درایران در شهرستان سبزوار ایجاد خواهد شد و شما تا 15 سال آینده شاهد نمونه ای ویژه از نهال پسته خواهید بود که این برای شهرستان سبزوار امتیاز بزرگی است.
محتشم در پایان با تاکید بر مرغوبیت پسته سبزوار گفت: در آینده سبزوار به عنوان قطب پسته ایران در دنیا مطرح خواهد شد.
منبع : قدس آنلاین

کوچه پس کوچه پیوندها

کلیک کنید:

همپای آوازه انار خسروجرد در خاطرات یک توریست از سفر به شهر تاریخی سبزوار