دارالمومنین سبزوار شهر دانشوران بیدار و خاستگاه شماری از بزرگترین علمای دین و ستارگان پرفروغ آسمان تشیع است.
بزرگانی که بسیاری از آنان در سایه غفلت و بی توجهی مسوولان فرهنگی این شهر در سال های اخیر مورد فراموشی قرار گرفته اند. یکی از این بزرگان نام آور دیار سربداران علامه محمدباقر سبزواری معروف به محقق سبزواری است که برای مدتی طولانی در دوره صفویه که اصفهان پایتخت ایران بود، توانست در سمت شیخ الاسلام این شهر قرار گیرد.
نکته مهم اینجاست که هم اصفهان جزء مادرشهرهای فرهنگی ایران محسوب می شود و هم دارالمومنین سبزوار با قدمت حدوداً 12 هزارساله خود (منبع) در دوره های مختلف تاریخ ، همواره یکی از مهدهای مهم فرهنگ و تمدن ایران زمین بوده است.

البته در سال های اخیر به دلیل کم توجهی مسوولان فرهنگی ، بسیاری از توانمندی های فرهنگی و تاریخی سبزوار نادیده گرفته شده است. اما از روی بعضی شواهد و قراین می توان دریافت که در صورت وجود یک مدیریت صحیح ، سبزوار حتی در دوره کنونی هم ، ظرفیت آن را دارد که با کلانشهرهایی نظیر اصفهان و شیراز در زمینه فرهنگی رقابت کرده و حتی بین این شهرها پیوندهای نمادین خواهرخواندگی  برقرار گردد.البته به شرط آن که شهردار جدید سبزوار آقای دکتر طالبی و سیزده نفر عضو شورای چهارم دغدغه لازم برای احیای فرهنگ و میراث ارزشمند تاریخی  این شهر را داشته باشند.
پس از بیان این مقدمه کوتاه حالا مناسب است نگاهی بیاندازیم به کتاب ارمغان نشاط که پژوهشی تاریخی درباره وضعیت شهرهای اصفهان و سبزوار در عهد صفوی و زندگانی محقق سبزواری  و خاندان های شیخ الاسلام ونشاط است.

«ارمغان نشاط»؛ نگاهی به برخی از شهر‌ها و بزرگان دوره‌ی صفوی

«ارمغان نشاط»، نگاهی اجمالی به اصفهان و سبزوار در عهد صفوی و زندگانی محقق سبزواری و خاندان‌های شیخ‌الاسلام و نشاط دارد.

دارالعلم اصفهان قرن‌ها یکی از مراکز مهم تولید علم و انتقال آن بوده و مانند ستاره‌ای تمدن اسلامی و تاریخ علم می‌درخشد. در این شهر مهم خاندان‌های مهم علمی پا به عرصه‌ی وجود گذاشتند که در تحقق علم و پرورش اندیشمندان مشغول بودند.
 
یکی از این سلاله‌های برجسته که در اصفهان دارای مناصب و صاحب مراتب علمی و مذهبی بوده‌اند خاندان‌ شیخ‌الاسلام منسوب به میرزا محمدباقر سبزواری معروف به محقق سبزواری است که علاوه بر اثر‌گذاری در آن دوره، تا عصر حاضر نیز در مساعی علمی و معنوی این سرزمین و شهر‌‌هایی چون اصفهان کوشش‌های ارزشمندی داشته‌اند.
 
این خاندان در حدود 400 سال در این شهر اقامت و در خدمت دین و علم و خالق و مخلوق فعالیت داشته‌اند.
 
غلام‌رضا نصرالهی-نویسنده- پیش از این یادداشت‌هایی درباره‌ی بزرگان اصفهان فراهم آورده بود. اما آشنایی با آقای حاج غلام‌رضا نشاط-کوشنده‌ی اثر حاضر- که از دودمان شیخ‌الاسلام و از علاقه‌مندان به تاریخ و ادبیات و مشتاق به احیای میراث آبا و اجداد دانشمند خود هستند باعث گردید که نویسنده به فکر نگارش کتابی درباره‌ی محقق عالی‌قدر میرزا محمدباقر سبزواری و همچنین خاندان پرافتخار و خادم فرهنگ و دین و ملت بیفتد.
 
کتاب حاضر تکمیل‌کننده‌ی کتاب محققانه و مستند استاد مرحوم مهدوی با عنوان «خاندان شیخ‌ الاسلام اصفهان» است.
 
بخش‌های کتاب
 
بخش اول: اصفهان در عصر صفوی
 
بخش دوم: رسمی‌شدن مذهب شیعه در ایران
 
بخش سوم: علمای دین و صفویه
 
بخش چهارم: سبزوار در آیینه‌ی تاریخ و فرهنگ
 
بخش پنجم: احوال و آثار محقق سبزواری
 
بخش ششم: شیخ‌الاسلام‌های اصفهان در سه قرن اخیر
 
بخش هفتم: شاخه‌ای پربرکت از درختی تناور(معرفی خاندان میرزا حسن شیخ الاسلام و خاندان نشاط تهرانی)
 
بخش هشتم: نشاط اصفهانی؛ شاعر عصر بازگشت(نگاهی به احوال و آثار و خاندان او)
 
بخش نهم: نگاهی به محله‌ی سینه پایینی و ...
 
مشخصات کتاب
 
کتاب در 136 صفحه و مصور، به تعداد 3000 نسخه، در سال 1390، به قیمت 5000 تومان، توسط مؤسسه‌ی انتشاراتی نقش نگین، در اصفهان منتشر شده است.
 
مجید سائلی
 

منبع: کتابخانه ، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی

کوچه پس کوچه پیوندها

کلیک کنید:

آشنایی کامل با اندیشه سیاسی علامه محقق سبزواری