چندین سال است که شماری از فعالان فرهنگی دارالمومنین سبزوار شهر دانشوران بیدار و پایتخت نثر ایران در تلاشند تا روز اول آبان ماه را به نام یکی از برجسته ترین فرزند سبزوارو ایران خواجه ابوالفضل بیهقی دبیر خوشنام عصر غزنوی و پدید آورنده کتاب گرانسنگ تاریخ بیهقی در تقویم کشور ثبت کنند.

به گزارش مجله اینترنتی اسرارنامه ، این مهم اما تا کنون به دلیل برخی کارشکنی ها و نگاه های مغرضانه و یا عدم پیگیری های مناسب از سوی مسوولان مربوطه در سطح شهرستان، استان و کشور محقق نشده است.و بدتر آنکه نوعی ابهام و دوگانگی در روز بزرگداشت بیهقی در میان اصحاب فرهنگ و هنر کشور مشاهده می شود. به گونه ای که عده ای همزمان با سبزوار زادگاه این نویسنده بزرگ روز اول آبان را به عنوان روز بزرگداشت بیهقی در نظر می گیرند و عده ای دیگر روز 6 مردادماه را.

البته پرواضح است که بین دو تاریخ 6 مرداد و 1 آبان، یقیناً دومی برای بزرگداشت نگارنده کتاب تاریخ بیهقی در سبزوار مناسب تر است. زیرا در تاریخ 6 مرداد نه تنها هوایی بسیار گرم و طاقت فرسا در اکثر مناطق خراسان ازجمله سبزوار حاکم است و بدین ترتیب مناسب برنامه های فرهنگی و هنری نیست بلکه به دلیل مصادف شدن با ایام تعطیلی داشگاه ها ، امکاناستفاده از ظرفیت های دانشگاه و دانشگاهیان در چنین مراسم هایی تقلیل می یابد.

لذا به نظر می رسد سبزواری ها به ویژه دست اندرکاران امور فرهنگی این شهر برای تثبیت روز اول آبان به عنوان روز بزرگداشت بیهقی تلاش قاطعانه خود را به عمل آورند.

در همین راستا خوشبختانه اداره فرهنگی ورزشی شهرداری سبزوار با همکاری دانشگاه حکیم سبزواری در اقدامی قابل ستایش دو سال پیاپی است که مراسمی به جهت بزرگداشت ابوالفضل بیهقی در روز اول آبان در زادگاهش سبزوار برگزارمی کند.مراسمی که هرچند با کم و کاستی هایی همراه بوده، اما شروع و استمرار آن در دو سال متوالی جای این امیدواری را ایجاد کرده که بالاخره قرار است یکی از بزرگترین فرزندان دیار سربداران در زادگاهش موردتوجه و تجلیل قرار گیرد.

نکته امیدوارکننده تر اینجاست که مهدی مقصودی به عنوان کسی که درزمان ریاستش بر اداره فرهنگی ورزشی شهرداری سبزوار پروژه بزرگداشت سالیانه ابوالفضل بیهقی را آغاز کرد، اینک ریاست کمیسیون فرهنگی شورای شهر سبزوار را برعهده گرفته و بنابراین هم اکنون یقیناً دستش برای حمایت از این برنامه ارزشمند فرهنگی بازتر از گذشته است.

از طرف دیگر در چندماه اخیر ریاست دو اداره مهم فرهنگ و ارشاد اسلامی و میراث فرهنگی و صنایع دستی و گردشگری سبزوار نیز به دست دو نیروی بومی از فرزندان این شهر سپرده شده که بنا بر این امید می رود محبوبه طبسی و حسنعلی حبیب پور در سمت های جدید و با اهمیت خود همکاری موثری  در جریان برگزاری با شکوه و به یاد ماندنی مراسم سالانه بزرگداشت ابوالفضل بیهقی در روز اول آبان داشته باشند.

در ادامه به مناسبت 6 مرداد یکی از روزهای دو گانه ای که از سوی اصحاب فرهنگ کشور به عنوان روز بزرگداشت بیهقی مطرح شده است، مطلبی را جهت معرفی این نویسنده برجست ایرانی منتشر می کنیم که ابتدا در روزنامه مردم سالاری منتشر شده است:

6 مرداد‌؛ بزرگداشت ابوالفضل بيهقي

  تاريخ‌نگار بزرگ دوره غزنويان

ابوالفضل محمد‌بن حسين بيهقي متولد سال 370 شمسي در روستاي حارث آباد بيهق در نزديکي سبزوار و متوفي در سال 456شمسي 1077‌م در غزنين، مورخ و نويسنده معروف دربار غزنوي است که کتاب بزرگ او‌، تاريخ بيهقي يکي از بزرگ‌ترين کتاب‌هايي است که در ادبيات و تاريخ ايران نوشته شده است.در واقع شهرت بيهقي بيشتر به‌خاطر نگارش اين کتاب معروف است که مهمترين منبع تاريخي در مورد دوران غزنوي است.

بيهقي اوائل عمر را در نيشابور به تحصيل دانش اشتغال داشت، سپس به سمت دبيري وارد ديوان محمود غزنوي و حکمرانان بعد از او شد و در سال 418 ه. ش. پس از درگذشت استادش بونصر مشکان به سمت دبير ديوان شاهي برگزيده شد.

در روزگار عبدالرشيد غزنوي، هفتمين امير غزنوي، بيهقي به بالاترين مقام در ديوان، صاحب ديوان رسالت رسيد اما در همين دوران گرفتار تهمت و کين بدانديشان شد. امير بدگمان او را از کار برکنار کرد و به زندان انداخت. وي در سال 437‌ه.‌ش. پس از آزادي از زندان شروع به نوشتن کتاب معروف خود، تاريخ بيهقي، نمود. بيهقي نوشتن تاريخ را در چهل و سه سالگي، آغاز کرد و بيست‌و‌دو سال از عمر خويش را بر سر نوشتن آن نهاد. تاريخ بيهقي‌، کتابي است در سي مجلد ولي از اين سي مجلد تنها شش جلد به دست ما رسيده که جلد نخست موجود نيز از ميانه آغاز مي‌شود.

بيهقي علاوه بر اينکه کتابي ارزشمند از نظر ادبي نوشته‌، نحوه تاريخ‌نگاري‌اش در اين کتاب نيز منحصر به فرد است‌. وي اگر چه در دربار غزنويان بوده اما توانسته حقايق آن زمان را به گونه‌اي بنويسد که براي آيندگان گويا باشد و ناگفته‌هايش را بتوان از بين گفته‌ها پيدا کرد و دانست.

به اين ترتيب است که مي‌توان گفت اگر چه بيهقي از غزنويان جانبداري مي‌کند‌ اما بهتر از هر کتاب ديگري اشتباهات و اشکالات حکومت آنان را نشان مي‌دهد، افزون بر اين،چون بيهقي در نگارش تاريخ به جزئيات توجه بسياري کرده‌، اين کتاب اطلاعات بسيار ارزشمندي در مورد چند و چون زندگي در آن روزگار و ارزش‌ها و اعتقادات آنان در اختيار مي‌گذارد.

بيهقي در دوران جديد، کشف مورلي‌(Morley)، خاورشناس انگليسي است .او که در نيمه سده نوزدهم در هندوستان مي‌زيسته چند نسخه از کتاب تاريخ بيهقي را فراهم آورد؛ اما اجل مجال انتشارش را نداد. دوست نزديک او، کاپيتان ويليام مسوليس‌(Captain William Massolis)، در سال 1862 براي نخستين بار تاريخ بيهقي را در شهر کلکته هند به چاپ رسانيد.

کتاب تاريخ بيهقي نخستين بار در ايران توسط علي‌اکبر فياض تصحيح شده‌است.

منبع: مردم سالاری

کوچه پس کوچه پیوندها

کلیک کنید:

تصویری از چهره ابوالفضل بیهقی که توسط پژوهشگران ترسیم شده است