نقد شریعتی آزاد است
عصر سبزوار – دوم آذر ماه ۱۳۱۲ زادروز دکترعلی شریعتی، بهانه ای است تا از او و راهش بگوییم.
براستی چه نیازی به شریعتی؟ مگر دوران او بسر نیامده است؟
برخی می گویند شریعتی و آثارش مربوط به دوران پیش از انقلاب بوده است. می گویند او متاثر از مکاتب غربی بود. حتی تکیه ی او بر فرهنگ ایرانی – اسلامی مورد پسند برخی نیست.
شریعتی در باره ی خودش از قول دیگران می گفت:” در میان روشنفکران متهم به دینداری ودر میان دینداران منسوب به بی دینی ودر ورای این هر دو، نیز یک خارجی مذهب که سر از بیعت و اطاعت اولی الامر پیچیده. ”
فشار ها، او را “که تمامی هستی اش عقیده اش بود ومعلمی ، معنی بودن او، سخن گفتن، دم زدن او و نویسندگی، زندگی کردن او”، از همین ها محرومش کرده بودند.
او می گفت: “می خواستم موذن مذهب خویش باشم وحقیقت را قربانی هیچ مصلحتی نکنم ودر نظام حاکم بر کویر نگنجم ودر یک نظم یکنواخت، زبان هم آواز وهمساز همه نباشم، احساس کردم که “خروسی بی محل” می باشم که شب ونیمه شب، بی هنگام نعره برداشته است وطلوع وغروب خویش را فریاد می کشد و سنت مرسوم چندین هزار ساله است که خروس بی محل، نامیمون است و حلقومش را باید برید.(مجموعه آثار ۱۹ ص ۵ ) برای آنکه وضع “امروز وفردا”ی خودمان بشناسیم، باید نگاهی به “دیروز” خود داشته باشیم.
درست است که شریعتی بخشی از دیروز ماست، با این حال هنوز میراث شریعتی برای بسیاری از ما ناشناخته است. شریعتی در “بازشناسی هویت ایرانی – اسلامی” با نگاهی به “تولد دوباره ی اسلام”، به جمعبندی ونقد کار مصلحان از سیدجمال تا اقبال و … پرداخت. اکنون نوبت ماست که با نگاهی انتقادی ، شریعتی ودیگر شخصیت های موثر در تاریخ خود را به نقد بکشیم. اگر چه برخی از بزرگان روحانی را نمی توان نقد کرد ، خوشبختانه شریعتی همواره نقد شده است وهمین هم نشان دهنده ی زنده بودن اندیشه ی اوست .
شریعتی ، خود ، مشوق ناقدانش بود و قرار هم نیست که ما ، در شریعتی بمانیم. مگر خود او به تعبیر شهید بهشتی ، “جستجوگری در مسیر شدن ” نبود؟ او مارا به دانستن دعوت می کرد. دیروز را می شناخت و”نگاهی به تاریخ فردا” داشت.
راز محبوبیت شریعتی، حتی در نظر ناقدانش، تلاش برای آگاه کردن مردم، نواندیشی ، همراه با صداقت و اخلاص بود.
آخرین تقاضای شریعتی، باز هم برای نقد آثارش است. “وصیت شرعی” او به “استاد محمد رضا حکیمی” در بر دارنده ی این خواسته است که ایشان حق دخل وتصرف در آثارش را دارد، آثاری که بقول خودش عزیزتر از فرزندانش بوده اند. آثار شریعتی بخشی از میراث فکری وفرهنگی ماست وبا توجه به آن چه خود او در باب “جغرافیای حرف ” به ما آموخت،(م.آ.-۲۰-ص۷۴) از آنها بهره مند شویم.
دکتر سیدابوالفضل حسینی
دوم آذر ۱۳۹۳
منبع: عصر سبزوار
کوچه پس کوچه پیوندها
کلیک کنید:
نظرت را بنویس
