آشنایی با فاضل خراسانی عالمی عالی قدر از خطه تاریخی داورزن

پایگاه خبری و اطلاع رسانی صدخرو نیوز که یکی از رسانه های محلی غرب  خراسان رضوی در شهرستان داورزن است ، به تازگی طی انتشار مطلبی ، به معرفی مرحوم فاضل خراسانی یکی از علمای عالی قدر حوزه پرداخته است که این عالم فرزانه اصالتا متعلق به روستای صدخرو داورزن است.

مجله اینترنتی اسرارنامه در ادامه به انتشار متن کامل این مطلب می پردازد:

 

فاضل خراسانی عالم عالی‌قدر حوزه

 

 

 محمدعلی فاضل خراسانی، از علمای نامی حوزه در هفتم ربیع الثانی سال ۱۳۴۲ هجری قمری چشم از جهان فروبست.

ملامحمدعلی فاضل خراسانی، فرزند مولی عباسعلی فرزند شیخ حسن صدخروی سبزواری، یکی از اساتید عالی‌قدر حوزه علمیه مشهد مقدس بود. معظم‌له از جمله اکابر علمای اسلامی طی قرن چهاردهم هجری قمری به‌شمار می‌رود.

فاضل خراسانی در فقه و اصول و تفسیر و حکمت و فلسفه الهی اعم از حکمت مشاء و اشراق و حکمت متعالیه، استادی مسلم به‌حساب می‌آمد. در علم کلام و آثار و اخبار وارد از ائمه شیعه در اصول عقاید نیز تبحر داشت و در دوران طلبگی کتاب‌های ادبی را تدریس می‌نمود و از طبع شعر به هر دو زبان فارسی و عربی برخوردار بود.

نیک‌محضر، مهربان، خندان و بسیار شجاع بود و سخنان شیرین و شیوایی می‌گفت و در سیاست دخالت داشت و با علمایی که قوانین مشروطه را به تمام معنی اسلامی می‌دانستند، موافق نبود و یادآور می‌شد که بعد از این، به‌طور مداوم روش حکومت‌ها در اروپا و مغرب‌زمین تغییر خواهد یافت و ما بایستی مرتباً قوانین اسلامی را با توجیه و تأویل، نسبت به مشروطه و حکومت‌های دیگر منطبق سازیم.

شاید به‌واسطه همین اعتقاداتش بود که به جانش سوءقصد شد. معروف است مشروطه‌چی‌ها وقتی معظم‌له را ترور نمودند، با این‌که چند تیر به بدنش اصابت کرده بود، هیچ بیمناک نبود و این در حالی بود که سن معظم‌له از هفتاد سال تجاوز می‌کرد. وقتی ملامحمدعلی را روی تخته‌ای گذاشتند تا به بیمارستان ببرند و مریدان در اطرافش جمع شده بودند و خون از بدنش می‌رفت، فریاد زده بود: «بلند بگو لا اله الا الله» معظم‌له در زمان آصف‌الدوله شاهسون به کلات و درگز تبعید شده بود.

فاضل خراسانی، فلسفه و حکمت الهی و علوم ریاضی را از دو نفر از شاگردان نامی حکیم سبزواری، یعنی آخوند ملاغلامحسین شیخ‌الاسلام و میرزا محمد سروقدی معروف به خادم‌باشی کشیک سوم آستان قدس رضوی، آموخت و فقه و اصول را طی چندین سال در مشهد از محضر آقا شیخ حسنعلی تهرانی و آخوند ملاعبدالله کاشی استفاده نمود و به حد کمال رسانید.
 

معظم‌له هم‌چنین، به عراق سفر کرد و مدتی در نجف اشرف در مجلس درس حاج میرزا حبیب‌الله رشتی و دیگر بزرگان حضور یافت و بالاخره برای تکمیل تحصیلات خود در حد اعلی، در سال ۱۲۹۸ق در سامرا رحل اقامت افکند و چندین سال از درس میرزا محمدحسین شیرازی، زعیم شیعه پس از شیخ انصاری، بهره‌مند شد و مورد توجه میرزای بزرگ قرار گرفت.

فاضل خراسانی، پس از پنج سال اقامت و اتمام تحصیلات خود، به مشهد مقدس مراجعت نمود و تا پایان حیات پرثمر خویش به تدریس علوم و معارف اسلامی اشتغال ورزید و در اواخر عمر، تصدی امور محکمه شرع را نیز به عهده گرفت. حاج ملاهاشم صاحب منتخب‌التواریخ و حاج ملاغلامحسین حکمی زرگر از شاگردان معظم‌له هستند.

ملامحمدعلی فاضل خراسانی، سرانجام در روز ششم و به نقلی روز هفتم ربیع‌الثانی سال ۱۳۴۲ هجری قمری در مشهد به رحمت حق واصل شد و در مقبره مرحوم آیت‌الله خالصی، واقع در حجره عقب صفه غربی دارالسیاده حرم مطهر امام هشتم (ع) به خاک سپرده شد. (1)
 
فاضل خراسانی، محمدعلی از رهبران اصحاب سراچه.
 
اصحاب سراچه گروهی از رجال مشهد مقدس بودند که برنامه های سیر و سلوک داشتند. یکی از رهبران این جریان فاضل خراسانی یا حاج فاضل خراسانی است. پدر او عباسعلی، واعظ مشهوری بود که از جهت اشتهار او، این پسر مدت¬ها، با نام فاضل ملاعباسعلی (یعنی فاضل پسر ملاعباسعلی) خوانده می شد. جدّ او شیخ حسن صد خروی سبزواری معروف به حاجی قاضی آخوندی هنگامی که حسن خان سالار به سال 1266ق در خراسان علیه ناصرالدین شاه قیام کرده بود و فرزندش امیر اصلان خان در سبزوار مستقر بود، از سوی حسام السلطنه که برای دفع حسن خان سالار به خراسان لشگرکشی کرد. به رسالت و سفارت نزد روحانیون به سبزوار مأمور شد و بعد از دفع غائله سالار، به مشهد آمده با لقب ملاّ باشی به خدمت دولت و ملت پرداخت و در سفر حسام السلطنه برای فتح هرات نیز به همراه اردوی ایران به هرات رفت.
 
فاضل خراسانی یا ملا محمدعلی از محققان، دانشمندان عصر حاضر و از حکما بوده. شرح کمالات این عالم ربانی، زبانزد کسانی است که در محافل و مجالس او شرکت می کردند و از بیانات او استفاده می کردند. از حاج فاضل دو کتاب حکمی و عرفانی مهم بر جای مانده است، یکی شرح دعای عرفه و دیگری تفسیر آیه نور. نسخه ای خطی شرح دعای عرفه به کتابخانه آستانه قدس اهداء شده است که اکنون در آن کتابخانه نگهداری می شود. این نسخه مجموعاً یکصد و پنجاه و دو صفحه به قطع رقعی است. حاج فاضل خراسانی شاگردان بزرگی تربیت کرده است از جمله حاج غلامحسین حکیم زرگر است:
 
حاج غلامحسین حکیم زرگر که از مردان وارسته و بزرگوار عصر حاضر و مورد توجه عوام و خواص بود و در عین حالی که جامع فضائل و کمالات بود به کار زرگری خود مشغول و به تمام معنی احتیاط را مراعات می کرد. در اسطرلاب ماهر و در فهم مطالب قرآنی ذوقی منحصر به فرد داشت. چنانکه تفسیری بر برخی آیات نوشته و اشعار توحیدی شاهنامه را گرد آورده و پس از هفتاد سال زندگی نورانی حدود 1359.ق وفات یافت و در صحن جدید مدفون شد.
 
یکی دیگر از شاگردان حاج فاضل حاج میرزا حسن بجنوری(1316-1396ق) فقیه و حکیم نامدار حوزه نجف است. وی در حوزه مشهد از حاج فاضل خراسانی فلسفه و از حاج آقا حسین قمی فقه و از آقازاده خراسانی اصول آموخت و سرانجام به توصیه حاج فاضل برای تکمیل فقه و اصول به نجف رفت و آنجا کتاب پربار خود القواعد الفقهیه را در دوازده جلد تألیف کرد.
 
 دیگر شاگردان حاج فاضل عبارت بودند از:
 
 آقا بزرگ تهرانی، صاحب الذریعه؛
 
 سید حسن امین الشریعه؛ صاحب اخلاق امینی؛
 
 شیخ حسن علی نخودکی اصفهانی؛ پدر سید محمود فرخ خراسانی؛
 
 محمدعلی بامداد

مهدی الهی قمشه ای.

منبع: صدخرو نیوز

 

کوچه پس کوچه پیوندها

کلیک کنید:

آشنایی با محمود برآبادی نویسنده برجسته سبزواری

نظرت را بنویس
comments
پربازدیدترین محبوب‌ترین‌ها پرونده ویژه نظرات شما