در روستای مزینان سبزوار زادگاه دکتر علی شریعتی منطقه وجود دارد که بین بومیان روستا به «حدیره» معروف است. و بسیاری از مزینانی ها شاید معنای واقعی آن را ندانند. البته بعضی آن را به مدفن «حذیره» دختر مأمون عباسی نسبت می دهند.
در مورد حدیره در روستای مزینان و تاریخ مختصر آن قبلاً ضمن انتشار مطلبی درمورد آداب و رسوم مردم مزینان از روستاهای خراسان به قلم آقای علی مزینانی در همین وبسایت مطلبی نوشته ایم که شما گرامیان برای مطالعه این مطلب می توانید به پیوند زیر مراجعه نمایید:
از حدیره تا باغستان (ره آورد سفر به مزینان)

اما یکی دیگر از وبلاگ نویسان خوب همشهریمان آقای مهدی یاقوتیان   مدیر وبلاگ خطه فریومد است.
یاقوتیان که یدی طولا در مطالعات ادبی و تاریخی دارد ، و در وبلاگ خود مجموعه کاملی از مطالب مستند پیرامون تاریخ و فرهنگ و ادبیات منطقه به ویژه روستای فریومد گردآوری کرده است ، اینک پژوهش مختصری در مورد واژه حدیره و معنای آن انجام داده و به مجله اینترنتی اسرارنامه ارسال داشته است.
اسرارنامه نیز ضمن تشکر از زحمت این همشهری عزیز ، مطلب مذکور را در اینجا برای اطلاع شما مخاطبین گرامی منتشر می کند :
در پی معنای « حدیره » از چند سایت و وبلاگ سَرَک کشیدم نتیجه « کِلّه کِشو کِردن »* از آنها :
1 ـ دوغ آباد ... از شواهد صحت این داستان گورستانهای دوران صفوی است که آرامگاه وزیر اعظم شاه عباس صفوی نیز در این محلّ است که به اصطلاح محلی به گورستان « حدیره » معروف است .
2 ـ بنایی بسیار قدیمی در ضلع جنوب غربی روستای باشتین و در کنار قبرستان و امامزاده بی بی علیه خاتون که ... مردم روستا از آن به « حدیره » نام می برند و عدّه ای آن را به مقبره کلوخی می شناسند .
3 ـ اهالی بسطام به صحنِ شرقی مجموعۀ امام زاده محمد (ع) « حدیره » می گویند .
4 ـ شبکه اطلاع رسانی افغانستان : پیکر آقای پائیز امروز در « حدیره » ده کپک خیرخانه به خاک سپرده می شود .
5 ـ خاوران : محترم ولید (شیفته) پسر گل احمد شیفته گفت مرحومی صبح 27 ماه می در بستر خوابش در گذشت و در « حدیره » واید روک ولایت برتش کلمیا به خاک سپرده شده است .
6 ـ شبکه ندای قدس : صهیونیستها اسامی عربی را به عبری تغییر دادند . مانند ... الخضیره به حدیره .
نتیجه : در ایران و افغانستان به قبرستان / گورستان ، « حدیره » گفته می شود .
گورستان و شورستان یا شوره زار در مقابل باغ یا باغستان و بوستان به کار رفته است .
جان که او دنباله زاغان پَرَد ..... زاغ او را سوی گورستان بَرَد
هین مدو اندر پی نفسِ چو زاغ ..... کو به گورستان بَرَد نه سوی باغ
.................................. مولوی » مثنوی معنوی » دفتر چهارم
نیست عجب گر شود از کلک تو ......شوره ستان دلِ من بوستان
...................................خاقانی، قصاید ، شماره 164
چون زی مدینه آمده مهد رفیع تو .....ز ابر عطات شوره ستان ، بوستان شده
...................................... خاقانی ، قصاید ، شماره 199
پس اگر عنوان مقاله چنین نامگذاری شود ؛ از شورستان تا بوستان ـ از داغستان تا باغستان ـ از حدیره تا حدیقه معنای « حدیره » روشن می شود .

نویسنده : مهدی یاقوتیان myaghoutian@yahoo.com


پیونشت:
*کِلّه کِشو کردن : سرک کشیدن به جایی ، همان کله کشیدن در لهجه زیبای محلی سبزوار و شهرو روستاهای اطراف آن .