لغت نامه لهجه شیرین سبزواری

سبزوار یکی از کهن شهرهای فرهنگی وتاریخی ایران زمین است. درباره پیدایش و نا مگذاری این شهر  سخن ها به میان آمده است و در منابع تاریخی پیش از اسلام وقرون اولیه اسلام با نام هایی نظیر ساسویه ،رئونت (ریوند امروزی)، بهاین، بیهق، بیهه، سابزوار، سفزوار و ... شناخته شده است. با توجه چنین پیشینه تاریخی وفرهنگی، بدون  شک سبزوار از دیر زمان مهد دانش وفرهنگ بوده است ودر تاریخ آن را در ردیف شهرهای مهم و اثرگذار خراسان و ایران آورده اند.
یکی از جلوه های فرهنگی و تمدنی غنی سبزوار را می توان در لهجه  اصیل محلی این شهر و مردمانش جستجو کرد.
لهجه ای که سرشار از واژگان و اصطلاحات کهن زبان فارسی است ودر طول دوران مختلف هجوم اقوام گوناگون به این شهرهنوز تعداد کثیری از کلمات و اصطلاحات اصیل پا بر جا مانده است و می توان نشانه های زبان فارسی دری را از لهجه مردم این شهر جستجو کرد و خوشبختانه علی رغم تهاجم فرهنگی شدیدی که در چند دهه اخیر به وجود آمده و اکثر نسل های جوان در بیشتر مناطق کشور تمایل خود را به داشتن لهجه محلی از دست داده اند، اما در سبزوار هنوز می توان مردان و زنان زیادی را در سنین مختلف پیدا کرد که به لهجه محلی سخن می گویند و یا حداقل به آن مسلط هستند.
نظر به اهمیت فراوان شناخت و حفظ فرهنگ اصیل جوامع مختلف، مجله اینترنتی اسرارنامه به عنوان یک رسانه تحلیلی غرب خراسان رضوی با رویکرد فرهنگی، تصمیم دارد در این صفحه لغت نامه لهجه شیرین سبزواری را با کمک مخاطبان گرامی خود، جمع آوری نموده و برای مطالعه عمومی منتشر کند تا از فراموشی و نابودی تدریجی لهجه محلی دیار سربداران جلوگیری نماید.
در این پژوهش کلیه شهروندان سبزواری که به لهجه و یا اصطلاحات محلی آشنایی دارند، می توانند با ارسال نظرات ، واژگان و ضرب المثل های رایج این شهر، به تکمیل شدن این لغت نامه یاری رسانند.
با سپاس از همکاری اولیه همشهری عزیزمان سرکارخانم "ربابه معماری" معلم فرهیخته سبزواری که سنگ بنای جمع آوری این لغت نامه را از مدت ها قبل با ذوق و علاقه شخصی خود گذاشته است و اینک در شروع تنظیم این لغت نامه از واژگان سبزواری جمع آوری شده توسط ایشان بهره می بریم.
 

 

آ: واژگان لهجه سبزواری که با حرف «آ» شروع می شوند، روی اینجا کلیک کنید

 


الف:برای مطالعه واژگان لهجه سبزواری که با حرف «الف» شروع می شوند،  روی اینجا کلیک کنید

 

 


ب:برای مطالعه واژگان لهجه سبزواری که با حروف "ب" شروع می شوند،  روی اینجا کلیک کنید



پ:برای مطالعه وازگان لهجه سبزواری که با حروف "پ"شروع می شوند ، روی اینجا کلیک کنید

 


ت:برای مطالعه واژگان لهجه سبزواری که با حروف "ت"شروع می شوند ، روی اینجا کلیک کنید

 


ث:در حال حاضر واژه ای یافت نشد پیشنهاد کنید

 


ج:برای مطالعه واژگان لهجه  سبزواری که با حروف "ج" شروع می شوند روی اینجا کلیک کنید

 


چ:برای مطالعه واژگان لهجه سبزواری با حروف "چ"شروع می شوندروی اینجا کلیک کنید

 


ح:برای مطالعه واژگان لهجه  سبزواری با حروف "ح" شروع می شوند  روی اینجا کلیک کنید
 
 
 

خ:برای مطالعه واژگان لهجه سبزواری با حروف "ح"شروع می شوند  روی اینجا کلیک کنید
 
 
 

د:برای مطالعه واژگان لهجه سبزواری که با حروف "د" شروع می شوند  روی اینجا کلیک کنید

 


ذ:در حال حاضر واژه ای یافت نشد پیشنهاد کنید

 


ر:برای مطالعه واژگان لهجه سبزواری که با حروف "ر" شروع می شوند  روی اینجا کلیک کنید

 
 
 

ز:برای مطالعه واژگان لهجه  سبزواری که با حروف "ز"شروع می شوند  روی اینجا کلیک کنید
 
 

ژ:در حال حاضر واژه ای یافت نشد پیشنهاد کنید
 
 

س:برای مطالعه واژگان لهجه سبزواری که با حرف "س"شروع می شوند  روی اینجا کلیک کنید

 
 
 

ش:برای مطالعه واژگان سبزواری که با حرف "ش" شروع می شوند روی اینجا کلیک کنید

 
 

ص: برای مطالعه واژگان سبزواری که با حرف«ص» شروع می شوند، روی اینجا کلیک کنید.

 


ض:در حال حاضر واژه ای یافت نشد پیشنهاد کنید

 


ط:در حال حاضر واژه ای یافت نشد پیشنهاد کنید

 


ظ:درحال حاضر واژه ای یافت نشد پیشنهاد کنید

 


ع:برای مطالعه واژگان لهجه سبزواری که با حرف "ع " شروع می شوند روی اینجا کلیک کنید

 


غ:برای مطالعه واژگان لهجه سبزواری که با حرف "غ "شروع می شوند روی اینجا کلیک کنید

 


ف:برای مطالعه واژگان لهجه سبزواری که با حروف "ف" شروع می شوند روی اینجا کلیک کنید

 
 

ق:برای مطالعه واژگان لهجه سبزواری که با حروف "ق" شروع می شوند روی اینجا کلیک کنید
 
 
 

ک:برای مطالعه واژگان لهجه سبزواری که با حروف "ک" شروع می شوند روی اینجا کلیک کنید


 

گ:برای مطالعه واژگان لهجه سبزواری که با حروف "گ" شروع می شوند روی اینجا کلیک کنید
 
 
 

ل:برای مطالعه  واژگان لهجه سبزواری که با حرف "ل" شروع می شوند روی اینجا کلیک کنید
 
 
 

م:برای مطالعه واژگان لهجه سبزواری که با حرف "م" شروع می شوند روی اینجا کلیک کنید
 

 

ن:برای مطالعه واژگان سبزواری که با حرف "ن" شروع می شوند روی اینجا کلیک کنید

 

 


و: برای مطالعه واژگان سبزواری که با حرف "و" شروع می شوند روی اینجا کلیک کنید.

 

 


ه:برای مطالعه واژگان سبزوار یکه با حرف "ه" شروع می شوند روی اینجا کلیک کنید
 
 
 

ی:برای مطالعه واژگان لهجه سبزواری که با حرف "ی" شروع می شوند روی اینجا کلیک کنید

 

 

نظرت را بنویس
comments

حاتمی

آتیش زیر خاکستر به زبان سبزواری چی میشه

ناشناس

سلام مو اهل سبزوارم خیلوم خوشحالوم

اقدم

با سلام و خسته نباشید خدمت شما . برای من زبون سبزواری خیلی خوشایند بود من از تبریز در سایت با مجله اینترنتی اسرارنامه شما آشنا شدم . شماره تماس خدمتتون تقدیم میکنم . بنده چاپخانه دارم و مدیریت و صاحب امتیاز چاپخانه اقدم هستم . خوشحال میشم در خدمتتون باشم . من دارم در رابطه با زبانهای استانها تجسس میکنم . تلفن بنده : 2200 3555 - 041

فهیمه برآبادی

صعبی یا صعبوsaebiیاsaebooیعنی صابون

محمدرضا جلینی

با عرض سلام و خسته نباشید و عرض معذرت که دیر پاسخ دادم که به امید خدا خقیر را می بخشید. راجع به (فیته) بله اطمینان کامل دارم این کلمه از دیرین سالهاست که میان سبزواریها گفته میشود. بازم از زحمات شما قدر دانی میکنم خدای قدمی بزرگ برای لهجه شیرین سبزواری برداشتید . موفق باشید.

atoo

ممنون از شما که اینقدر زحمت برای جمع آوری این کلمات کشیدید

با تشــــــــــــــــــــــــکر و عرض ادب از شما بسیار ممنونم راستش نمیدانستیم باید به بخش مربوط لغات مراجعه کنیم ـ ، منتظر ای میلی بودیم. یکشنبه 18 بهمن ماه 1394 این زحمت شما را ، در گروه استاد در فیس بوک قرار دادیم باعث بسی خرسندی است به گروه ایشان در فیس بوک البته 8 ـ 9 گروه است ، ما از این صفحه که آدرسش = لینکش را می فرستیم ، مزاحمتان شدیم . ) خوشحال میشویم به گروه م در فیس بوگ ـ تلگرام ـ سری بزنید. ) ‫#‏معانی_لغات_محلی که در رمان : ‫#‏جای_خالی_سلوچ‬ به کار رفته شده اند طبق درخواست اعضاء محترم که ، در ‫#‏گروه_تلگرام‬ ، این معانی را خواسته بودند ، این معانی توسط جناب اقای ‫#‏مهبد_ارشد و دیگر دوستان و اعضاء محترم ، استخراج شده اند *~*~*~* *~*~*~* *~*~*~* *~*~*~* *~*~*~* *~*~*~* متن زیر ، توسط جناب آقای ‫#‏ارشد‬ ، ارسال شده است معانی لغاتی که دوستان خواسته بودند: 1 ـ چورنه : لوله آفتابه . 2 ـ جره : میان کودکی و نوجوانی 3 ـ رشمه : ریسمان بند . 4 ـ کله : کوتاه 5 غرشمال : کولی لولی 6- چر : ادرار کنایه از آب باریکه . 7- کهکینی : مال کهک کهک نام شهریست 8- کغز : مغز هسته 9- گهگیر : بدقلق لجباز . 10 قورقون : انبوه . 11 زورآبی : استفراغ . 12 مزار : قبر گور زیارتگاه . 13 جگن : گیاهی ست باتلاقی که الیاف محکمی دارد . 14 زادی گری 15 پلگره:گره اي گرد که در يک سر طناب است وسر ديگر طناب را از داخل آن رد می کنند . 16 کهلو : منگ 17 دال کند : نفس بریده 18 لفچان : لفچ=لب بزرگ(كه در مورد شتر كاربرد دارد) 19 کلپیسه : مارمولک . خیناق : حلق و گلو و جای خفه کردن از گلو . 20 نوس : بینی توى جمله منظورش از آدميه كه دل و دماغِ كار داشته باشه،ولى معنى لغوى نوس ميشه بينى،واژه هم انگليسى است كه قاطى زبونشون شده 21 هراسه : آنچه مردم را بدان بترسانند مترسک. 22 کوچی جو: چزاندن مثل چیزی که توله سگ جویده باشد لت و پار . 23 زغوریت : کم غذایی مداوم . 24 کار کردنش : رفتارش در کار 25 پی رند زدن : از بیخ زدن 26 کلاونگ : معطل . 27 چوخا : جامه ای پشمی ، ضخیم و خشن که بر روی همه لباس ها می پوشند پاتاوه : پاتابه پاپیچ پارچه ای که بدور پا می پیچند کرباس : پارچه ای پنبه ای و سفید که با دست می بافند . 28 جاگایی : ظرفی . 29 پتک پیچ : پتک= شال واري که چوپانان و ساربان ها به پاي خود مي پيچند 30 لیلاج : ابولفرج محمد بن عبدالله مقامر و شطرنج باز معروف لجلاج که به تحریف عامه لیلاج شده لجلاج در پاکبازی و قمار مثل است با همکاری :rn‫#‏خانم_یوسفیان‬ ‫#‏جناب_آقای_رها‬ . ‫#‏جناب_قای_حسین_چشمی‬ ‫#‏جناب_آقای_کاظم_دامغان_ثانی‬ ‫#‏مسئولان_محترم_بخش_لغت_معنی_محلی_سایت_اسرار_نامه‬ چهـــارشنبه ـ 14 بهمن ماه 1394 اعضای محـــــــــــــــــترم گروه ، لطـــفاً در نظر داشته باشند : rnهم کــانـــال و هم ، گــروه استاد دولت آبادی ، در تلگرام ، فعال است گروه تلگرامی استاد دولت آبادی به آدرس:rnhttps://telegram.me/joinchat/CDhkgTvsy3gNWiO9F8Tbtwrnپـــین Pin شده در اول همین صفحه منتسب به صفحه استاد rnhttps://www.facebook.com/groups/53860332802/?ref=bookmarksrnـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ‫#‏کانال‬ تلگرامrnhttps://telegram.me/mimdowlatabadirnمنتسب به :rnhttp://www.mimdowlatabadi.comrnhttps://www.facebook.com/mimdowlatabadi?_rdr=prnاست. با تشکر

با عرض سلام ، ادب و احترام هنوز منتظر جواب هستیم. در این یک کفدست زمین و یک چر بلبل آب گرفتار شدم.چر :همان که ریشه کغز دارد.عباس سر ریسمان را به چمبر پلگره زد.زادی گری می کند ؟هاجر همان گوشه به دیوار چسبیده بود ابراو گیج و کهلو سر گذاشته بود .پاهایم را پتک پیچ می کنم .تا پشته را به خانه برگرداندم دال کند شدم. ____________________________________ یکشنبه 18 بهمن ماه 1394

ناشناس

در این یک کفدست زمین و یک چر بلبل آب گرفتار شدم.چر :همان که ریشه کغز دارد.عباس سر ریسمان را به چمبر پلگره زد.زادی گری می کند ؟هاجر همان گوشه به دیوار چسبیده بود ابراو گیج و کهلو سر گذاشته بود .پاهایم را پتک پیچ می کنم .تا پشته را به خانه برگرداندم دال کند شدم.

ن.ی

با سلام حضور مدیران و اعضای محترم گروه سایت بسیار عالی اسرار نامه تعدادی لغت از کتب استاد محمود دولت آبادی را ، که نمی دانیم چگونه تلفظ میشوند و معنی آنها چیست را ، با توجه به بخش عالی و بسیار خوب معانی لغات محلی ، از شما می پرسیم . با تشکر کغز: پلگره: زادی گری : کهلو: پتک پیچ : دال کند : با تشکر پنج شنبه 8 بهمن ماه 1394

بزرگوار

سلام لطفن معنی نخار رو بگید

بزرگوار

سلام .یرگه نخار یعنی چی؟

دلبری

نخار به معنای فرد "نچسب" که عموما افراد سعی می کنن ازش دوری کنند و یا اینکه میخوان بلایی سرش بیارن!

محمدرضا جلینی

فیتک - سوت فیته - نوعی حوله فاش - فحش

معلم دهه 60 گرزگ

حرف ن نیم تنه = کت نشوی = نشسته نلیچه= تشک کوچک

younes

نشویی نیس یره ناشویس
پربازدیدترین محبوب‌ترین‌ها پرونده ویژه نظرات شما