«رئونت» نام قدیم سبزوار، کهن شهر باستانی ایران
وبسایت مشهد 2017 نوشت:
«رئونت» به معنای دارنده شکوه و جلال بوده که در اوستا کتاب مقدس زرتشتیان هم به نام این شهر اشاره شده است.
یکی از نامهای قدیم منطقه سبزوار کهن شهر باستانی ایران، «رئونت» به معنای دارنده شکوه و جلال بوده که در اوستا کتاب مقدس زرتشتیان هم به نام این شهر اشارهشده است.
رئونت بهمرورزمان به ریونت و کمکم به ریوند تبدیلشده است. منابع تاریخی هم در این زمینه نوشتهاند: رَئِوَنْت (اوستایی). سرزمین و کوههای پیرامون سبزوار.
آتشکده آذربرزین مهر که یکی از سه نیایشگاه اصلی ایرانیان خداجوی در عصر ساسانی و قبل از آن بوده در ۳۰ کیلومتری شمال غرب سبزوار و درست در کوهپایههای موسوم به ریوند واقعشده است که این اثر به شماره ۴۰۳۵ در فهرست آثار ملی ایران جزء یکی از جاذبههای گردشگری سبزوار بزرگ ثبتشده و مورد تأیید کارشناسان و پژوهشگران میراث فرهنگی کشور قرارگرفته است. وجود این آتشکده باستانی نشان از عظمت و دیرینگی فرهنگی و تمدنی منطقه سبزوار دارد. و شاید به همین دلیل باشد که درگذشته سبزوار و نواحی اطراف آن را ریوند (رئونت) به معنای دارنده شکوه و جلال نامیدهاند.
ریوند امروز نام روستایی در ۳۰ کیلومتری غرب سبزوار و در محدوده شهرستان تازه تأسیس داورزن است. البته در نیشابور هم دهستانی به نام ریوند وجود دارد. احتمالاً چون سبزوار در عهد باستان مادرشهر فرهنگی و تمدنی خراسان بوده است نام ریوند (رئونت) به تمام گستره جغرافیایی سبزوار اعم از شهرها و روستاهای تابعه آن اطلاق میشده است. اما بهمرور با تغییر وضعیت جغرافیایی و ایجاد شهرهای جدید ازجمله نیشابور اسم ریوند چندپاره شده و به نواحی مختلفی در این منطقه اطلاق شده است که یکی از آنها روستای ریوند در ۳۰ کیلومتری غرب سبزوار بزرگ در محدوده شهرستان تازه تأسیس داورزن و دیگری دهستان رویند در تقریباً ۸۰ کیلومتری شرق سبزوار بزرگ در محدوده شهرستان امروزی نیشابور است.
لازم به توضیح است، سبزوار قدیمیترین شهر خراسان محسوب میشود. زیرا قدیمیترین آثاری که بر فرهنگ و تمدن دیرینه این استان دلالت میکند در نزدیکی سبزوار کشفشده است. ازجمله میتوان به کشف یک ساطور متعلق به انسان ابزارساز اشاره کرد که پژوهشگران بر مبنای آن قدمت تمدنی ۱۲هزارساله را برای سبزوار تخمین زدند. سبزوار در عصر مفرغ دارای تمدنی بزرگ بوده که با دیگر تمدنهای آن روز آسیا ارتباطات فرهنگی داشته است.
گفتنی است، در آن دوران باستانی که سبزوار در اوج شکوه و عظمت خود به سر میبرده است، نشانهای از وجود دیگر شهر مهم خراسان به نام نیشابور که بعدها بهویژه در دوره پس از اسلام به شکوه و عظمت زیادی رسید وجود ندارد.احتمالاً نیشابور بعدها از پهلوی سبزوار بهعنوان یکی از ولایات تابعه منشعب شده و بهمرور در مسیر رشد و توسعه قرارگرفته و به جایگاه امروزی رسیده است.
موقعیت جغرافیایی - تاریخی بیهق قدیم
امروزه شهرستان سبزوار در غرب استان خراسان رضوی قرار دارد. از شمالبه شهرستانهای اسفراین، جوین و جغتای، از مشرق به شهرستانهای خوشاب و نیشابور، از غرب به شهرستان داورزن و از جنوب به شهرستانهای کاشمر و بردسکن محدودمی شود.
از آن جایی که شهرستان سبزوار بین نواحی کوهپایهای و دشتی قرارگرفته از آبوهوای متنوعی برخوردار است و همین تنوع آب وهوازمینه ساز ایجاد پوشش گیاهی و جانوری متنوعی شده است.
این شهر با بسیاری از داستانهای پهلوانی ایران باستان ارتباطی نزدیک دارد. چنانكه مدتها، میدان مركزی شهر به میدان دیو سفیدمعروف بود.
در دورههای اسلامی، ولایت بیهق دارای دو شهر سبزوار و خسروگرد بود. شهر سبزوار در حمله مغول بهکلی ویران شد؛ لیكن بهتدریج دوباره آباد گردید.
حوادث تاریخی بیشماری در این شهر اتفاق افتاده است؛ ازجمله در سال 737 ه. ق. این شهر پناهگاه و پایتخت سلسله سربداران شد.
شهر سبزوار به "دارالمؤمنین" نیز معروف بوده است.
هنوز زخم ناشی از حمله مغولان به مردم این شهر التیام نیافته بود كه در زمان شاهعباس، بار دیگر، سبزوار زیر سم ستوران ازبک هاویران گشت و مردم آن قتلعام شدند ولی پسازاین واقعه؛ این شهر کمکم رو به آبادانی گذاشت.
دوره صفویان برای این شهر، شروع مرمت و بازسازی تاریخ گذشته بود. این شهر طی دهههای اخیر رونقی دوباره یافته و همچنان درحالتوسعه و نوسازی است.
مردم سبزوار معتقدند جنگ ایرانیان و تورانیان در حوالی سبزوار اتفاق افتاده است. همینطور معتقدند قبر سهراب در این شهر و در محل فعلی شهرداری سبزوار قرار داشته است.
کلاهخود و زرهی بهتازگی در این شهر کشفشده که به موزه آستان قدس رضوی تحویل گردیده و شهرداری سبزوار در حال حاضر بنای یادبودی بر آن نهاده است.
هرچند بسیاری داستان رستم و سهراب را اثری اساطیری میدانند. در تاریخ مسعودی مطالبی در این خصوص آمده و در شرح مسافرت شاهطهماسب صفوی به خراسان و گذارش از شهر سبزوار؛ از آشنایی مردم این دیار با شاهنامه سخن گفتهشده است.
هماکنون بیش از 1000 آثار تاریخی شناساییشده در سبزوار وجود دارد.
نظرت را بنویس