امید برومندی / مجله اینترنتی اسرارنامه

به احتمال زیاد بسیاری از ما ایرانیان در سالهای اخیر از زبان برخی کارشناسان اقتصادی و یا مقامات سیاسی کشور بارها شنیده ایم که تحریم های بین المللی علیه جمهوری اسلامی  ایران را فرصتی برای تقویت تولید و حمایت از صنعت داخلی بیان می کنند. اگر واقع نگرانه به این  سخن بیاندیشیم متوجه خواهیم شد که هر چند تحریم ها به برخی صنایع که هنوز وابستگی زیادی به وارد کردن تکنولوژی یا قطعات مورد نیازشان از خارج از کشور دارند ضربات انکار ناپذیری وارد آورده است، اما در عین حال صنایع دیگری نیز هستند که اتفاقا تحریم ها باعث شده در شرایط خالی شدن بازار از رقبای خارجی، با استقبال بیشتری از سوی بازار داخلی مواجه شوند و کارشان رونق بگیرد. نمونه ای از این صنایع، کارخانه پولادصنعت آذربرزین در شهرک صنعتی شماره 1 سبزوار است که در روزگار تحریم، جهش تولید را تجربه می کند.

به تازگی طی بازدیدی که شماری از اصحاب رسانه سبزوار به همت بسیج رسانه و اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی و نیز با حضور رئیس اداره صنعت، معدن، تجارت و مدیرعامل شرکت شهرک های  صنعتی و رئیس خانه صنعت و معدن سبزوار و ... از تعدادی از صنایع این شهرستان به عمل آوردند، کارخانه پولاد صنعت آذربرزین یکی از واحدهای مورد بازدید بود.

کارخانه پولاد صنعت آذربرزین از سال 96 با همت آقایان حمید و احسان حیطه یک دایی و خواهرزاده صنعتگر در شهرک صنعتی شماره 1 سبزوار فعالیت خود را آغاز کرده و اولین واحدی است که در این شهرستان کار ریخته گری را در ابعاد صنعتی انجام می دهد. کار این واحد صنعتی تولید قطعات ریخته گری و چدنی است که روزانه حدود 2 تن تولید دارد.

البته آقای حمید حیطه که پیشکسوت این حرفه محسوب می شود،  از حدود 35 سال قبل یک کارگاه کوچک قدیمی در داخل شهر داشته و از مدت ها پیش با شرکت جمکو کار می کرده و  به گفته خودش در دوران جنگ نیازهای مربوط به آن دوران را تولید می کرده، در دوران صلح به نوعی و در دوران تحریم نیز الان با راه اندازی این کارخانه باز مشغول کار است و به فکر طرح توسعه است.

آنچه در ادامه می خوانید اظهارات آقایان حمید حیطه مدیرعامل و احسان حیطه رئیس هیئت مدیره کارخانه پولاد صنعت آذربرزین و آقایان شهرآیینی مدیر اداره برق و نامنی مدیرعامل شهرک های صنعتی سبزوار درباره معرفی این واحد صنعتی و نقاط قوت و نیازمندی ها و چالش های آن است. بخشی از اطلاعات این گزارش در روز بازدید و بخشی دیگر طی تماس های تلفنی بعدی جمع آوری شده است:

 آقایان حیطه درباره نحوه شکل گیری این واحد صنعتی و شرایط فعلی و دستاوردهای آن می گویند:

بیشتر محصولات تولید شده در این واحد صنعتی، پوسته الکتروموتورهای سنگین است. در حال حاضر حدود 90 درصد تولیداتمان برای کارخانه جمکو است که در آنجا موتور، استاتور و درپوش ها داخل این پوسته ها قرار می گیرد و تبدیل به الکتروموتور می شود. در حال حاضر تقریبا حدود 30 تا 40 درصد پوسته های مورد نیاز جمکو را تأمین می کنیم که با طرح توسعه ای که قرار است اجرا شود، احتمالا بتوانیم تا 50 درصد نیاز شرکت جمکو را فراهم آوریم.

ما پوسته های الکتروموتور را فقط برای جمکو تولید می کنیم. غیر از جمکو شرکت های آذرین فورج و لوله گستر اسفراین نیز قطعات دیگری سفارش می دهند. تولیدات متفرقه ای هم بنا به سفارش برای برخی صنایع داخل سبزوار داریم.

قبل از اینکه ما کار ریخته گری را در این شهرک شروع کنیم، سفارشات جمکو به بابل ، مشهد و تهران داده می شد و از زمان شروع به کار شرکت ما، حجم قراردادمان در سال اول با جمکو حدوداً 50 تن بود، امسال حدود 350 تن شد و انشاالله سال آینده نیز بتوانیم افزایش بیشتری داشته باشیم.

اکنون جمکو یک پتانسیل بزرگ برای کار کردن است که ما اگر بتوانیم طی یک سال آینده 50 درصد نیازهایش را تأمین کنیم باز هم هنوز این پتانسیل برای سرمایه گذاری در بخش ریخته گری در سبزوار وجود دارد.

افزایش نیروهای شاغل به دنبال افزایش تولید

این کارخانه در ابتدای شروع به فعالیت فقط یک سالن داشت اما به تدریج کار که گسترش پیدا کرد و در همین دو سه ماه گذشته، سالن جدیدی اضافه کردیم و 10 نفر پرسنل جدید استخدام شدند و در حال حاضر مجموعا 24 نفر نیرو در این واحد صنعتی اشتغال دارند و در مرحله اجرای طرح توسعه هنوز هم به نیروی بیشتری نیاز خواهیم داشت که احتمالا 15 نفر دیگر نیز مشغول به کار شوند.

ما در این دوره تحریم که همه صنایع دارند آسیب می بینند، وضعیتمان بهتر شده است.  صنعت ریخته گری صنعت مادر است و معمولا در این مباحث آسیب پذیریش کمتر است و سرمایه گذاری در بخش صنعت ریخته گری می تواند سرمایه گذاری بهینه ای باشد که با این نوسانات بازار خودش را حفظ کند.

مواد اولیه داخلی

مواد اولیه ریخته گری بیشتر داخلی است. فولاد، آهن و ... را در مملکت خودمان داریم. مثلا یکی از مواد اولیه کار ما، شمش کوره بلند است که از بیرجند و اصفهان تأمین می شود. چون کارخانه فولاد سبزوار محصول مورد نیاز ما را ندارد. فولاد سبزوار گندله است یعنی یک مرحله قبل از نیاز ما. شمش کوره بلند که در اصفهان و بیرجند تولید می شود مرحله بعدی است که به کار ما می آید و پایه اصلی قطعات چدنی است. بنابراین در شرایط تحریم ما خیلی آسیب پذیر نیستیم. به اصطلاح برای ساخت آلیاژ چدن دچار مشکل نیستیم. و قطعات چدنی یکی از صنایعی است که وابستگی اش به خارج کم است و در شرایط تحریم حتی رشدش بیشتر است از سایر صنایع.

مقداری دیگر از مواد اولیه مورد  نیازمان را هم از قراضه ها تأمین می کنیم. از کسانی که در سطح شهر قراضه ها را جمع آوری می کنند.

خوشبختانه شرکت جمکو که خریدار عمده محصولات ماست، در این یکی دو سال اخیر خیلی رونق گرفته است. جمکو قبلا شرایط مالی بدی داشت ولی الان خوب شده است. به گفته خودشان بعد از تحریم وضعیتشان بهتر شده و دارد روز به روز تولیدشان افزایش پیدا می کند.

خرید ماشین آلات با دلار 4200 تومانی

از مهمترین ماشین آلاتمان در این واحد صنعتی کوره القائی برقی، شاس بلاست، میکسر، دستگاه بازیافت ماسه (شیکر) جرثقیل و ... است که این ها را همان ابتدای کار با دلار 4200 تومانی خریداری کردیم و تا قبل از مرحله توسعه به ماشین دیگری نیاز نداریم. ضمنا قابل ذکر است که ما اولین کوره القائی را در سبزار داریم قبل از ما بقیه کوره ها با نفت و گازوئیل کار می کردند.

تسهیلات مورد استفاده و حمایت مسوولان مربوطه

در مراحل راه اندازی این واحد تقاضای یک میلیارد تومان تسهیلات داشتیم که 740 تومان آن از طریق بانک صنعت و معدن محقق شد و توانستیم کار را پیش ببریم. اداره صنعت و معدن و سازمان شهرک های صنعتی استقبال خوبی می کنند. البته نه اینکه هیچ مشکلی نباشد اما استبناط خود من این است که نگاه ها به سمت کمک است

تأمین برق مشکل عمده فعلی

 اکنون عمده ترین مشکلمان تأمین برق است. ما برای طرح توسعه نیاز به پست زمینی برق داریم که چییزی حدود 400 الی 500 میلیون تومان برآورد هزینه شده است.

در حالیکه ما سه سال قبل 150 میلیون تومان برای تأمین این مقدار برق فعلی هزینه کردیم و حالا باید برای طرح توسعه چند صد میلیون تومان دیگر هزینه کنیم. شرکت برق سبزوار می گوید ما بیشتر از ترانس 315 کیلو وات را هوایی نمی دهیم ولی ما خبر موثق داریم که در نیشابور 400 کیلووات را به صورت هوایی داده اند اما اینجا به ما گفته اند باید پست زمینی بزنیم که هزینه اش برایمان خیلی زیاد است. حالا که در نیشابور چنین امکانی فراهم شده، احتمالا این ها اختیاراتی است که ادارات دارند و اگر بخواهند می توانند از این اختیارات استفاده کنند. به هرحال ما آمده ایم در شهرک صنعتی که این مشکلات و کمبودها را نداشته باشیم.

دیگر مشکل این است که شهرک صنعتی سبزوار فاضلاب ندارد ولی این مورد برای ما زیاد مهم نیست. چون ما زیاد با فاضلاب سر و کار نداریم. ولی از ناحیه آب شیرین مشکل داریم. خیلی وقت ها آب شیرینمان قطع می شود. معمولا تا ساعت 10 و 11 صبح آب نداریم و باید از آب صنعتی استفاده کنیم که مشکلات زیادی ایجاد می کند برای دستگاه هایمان.

علاوه بر برق و آب شیرین، یک نگرانی نیز از ناحیه مالیات داریم که هنوز در حال پیگیری هستیم و فعلا نمی توانیم قطعا بگوییم از این ناحیه به مشکل برخورده ایم یا نه. اما منتظریم تا مشخص شود اینکه گفته اند صنایع مستقر در شهرک های صنعتی تا چند سال از معافیت مالیاتی برخوردار می شوند، تا چه حد برای ما تحقق می یابد؟

کرونا تأثیری نداشته است

در شرایط کرونا نیز در این کارخانه گرفتاری خاصی پیش نیامده است. شاید یک دلیلش این است که اینجا همه پرسنل به طور عادی همیشه دستکش های صنعتی دارند.

راضی هستیم

در کل با وجود بعضی مشکلات از سرمایه گذاری در این صنعت در سبزوار راضی هستیم. چه از لحاظ اقتصادی و چه از لحاظ رویکردی که می بینیم مسولان پیدا کرده اند. در حال حاضر مدیران اکثرا نگاهشان مثبت است چون نگاه ها در سطح بالا هم تغییر کرده و معطوف به تولید داخلی شده است. به هرحال وقتی واردات الکتروموتور به خاطر تحریم ها کم شده و تجار نمی توانند از خارج وارد کنند و چون نیازش در کشور وجود دارد، به سمت تولیدات صنعتگران داخلی روی می آورند. برگزاری جلسات ستاد تسهیل هم خوب است. در این بین بعضی نگاه های شخصی و مدیریتی ضعیف در سطح شهرستان هم وجود دارد ولی در کلیت کار ما راضی هستیم.

خارج از حوزه اختیارات شهرستان

برای پیگیری مشکل تأمین برق که آقایان حیطه در این گزارش مطرح کردند، اسرارنامه به سراغ مدیر شرکت برق سبزوار نیز رفت. این مسوول در رابطه با مشکل برق کارخانه پولاد صنعت آذربرزین گفت: این واحد صنعتی 245 کیلووات از ما برق خریده است که به روش هوایی برایشان تأمین شده است. اما این شرکت در این دوسال اخیر اضافه دیماند داشته و الان دارد نزدیک به 300 کیلووات مصرف می کند. اما چون تأسیساتشان متناسب با این حجم مصرف خریداری نشده ، به برخی از آن ها صدمه وارد شده و باعث سوختن تابلو و کلیدفیوزها شده و حتی ترانس هوایی هم در معرض خطر است.

سید حمید شهرآیینی افزود: صنایع برای خریدن حجم اضافه برق اول از همه نیاز به مجوز از اداره صنایع و سازمان شهرک های صنعتی دارند. یعنی باید بروند آن میزان قدرتی را که می خواهند مشخص کنند. زمانی اداره برق می تواند راهنماییشان کند که میزان قدرت درخواستی را بدانند. آن وقت بر اساس قدرتی که متقاضی هستند و مجوزش را گرفته اند، ما روش فنی واگذاری را بر اساس آیین نامه های وزارت نیرو برایشان توضیح می دهیم. فرقی هم بین سبزوار و نیشابور و خراسان و سمنان و تهران نیست. آیین نامه وزارت نیرو در کل کشور یکی است.

وی ادامه داد: از نظر کلی باید عرض کنم ما یک سقفی داریم برای واگذاری ها و طبق آیین نامه میزان مصرف 250 کیلووات به بالا را دیگر نمی شود به صورت ولتاژ ثانویه واگذار کرد و این را باید به صورت ولتاژ اولیه یعنی فشار قوی واگذار کرد که تأسیسات فشار قوی و فشار ضعیف با یکدیگر فرق می کنند.

شهرآیینی با بیان اینکه اگر از رئیس شهرک های صنعتی سبزوار بپرسید به شما خواهند گفت که اتفاقا اداره برق سبزوار بیشترین حمایت ها را از صنعت شهرستان می کند، گفت: نیاز برقی بالای 250 کیلووات اصلا فروشش در شهرستان نیست و باید  به کمیسیون مصرف سنگین استان برده شود و سطح واگذاری شهرستان ها تا 250 کیلووات است. و حتی اگر در نیشابور هم بالای 250 کیلوات مصوب شده باشد حتما به کمیسیون مصرف سنگین استان رفته و از آنجا مجوز گرفته است. بنابراین چیزی که در اختیار شهرستان نیست را نمی شود بر مبنای عدم همکاری شهرستان گذاشت.

اعلام آمار دقیق صنعتگران معاف شده از مالیات در آینده

به دنبال ابراز نگرانی آقایان حیطه از موضوع مالیات به سراغ اداره امور مالیاتی سبزوار رفتیم تا جویای بحث برخورداری صنعتگران از معافیت های مالیاتی در این اداره شویم. اما از سوی کارمندان امور مالیاتی سبزوار از بازنشستگی آقای مقدم ریاست این اداره در روزهای اخیر با خبر شدیم و فعلا مرجع دیگری برای پاسخگویی در اداره نبود. پس از آن خبرنگار اسرارنامه به سراغ مدیرعامل شرکت شهرک های صنعتی سبزوار رفت.

مدیرعامل شرکت شهرک های صنعتی سبزوار درباره بحث مالیات صنایع گفت: طبق ماده 132 قانون مالیات های مستقیم همه شرکت های حقوقی می توانند در داخل شهرک های صنعتی از معافیت های مالیاتی استفاده کنند.

 اسماعیل نامنی افزود: استفاده از معافیت های مالیاتی در مناطق برخوردار 7 سال صد در صد و در مناطق غیر برخوردار 13 سال صد در صد است و چون شهرک صنعتی سبزوار و شهرستان سبزوار برخوردار محسوب می شوند، صنایع مستقر می توانند به مدت 7 سال از معافیت صد در صدی استفاده کنند.

وی مشخصا درباره نگرانی آقایان حیطه در کارخانه پولاد صنعت آذربرزین توضیحی نداد اما در برابر سئوال خبرنگار اسرارنامه درباره اینکه در حال حاضر چه تعداد واحد صنعتی در شهرک های صنعتی سبزوار از معافیت های مالیاتی برخوردارند، گفت: فعلا آمار دقیقی در دست ندارم زیرا باید اطلاعات دقیق در  این زمینه را از اداره دارایی دریافت کنیم. [پاسخ دقیق در این زمینه به آینده موکول شد]

حمایت از صنعتگران به عنوان یک اولویت

نگاه خبرنگار:

پس از گرفتن این توضیحات از مدیر شرکت برق سبزوار، احسان حیطه رئیس هیئت مدیره پولاد صنعت آذربرزین توضیحات دیگری را ارائه داد و نمونه ها و شاهدمثال های دیگری را مطرح کرد که چگونه امکان حمایت بیشتر از صنعتگران وجود دارد. اما بیان جزئیات بیشتر، از حوصله این گزارش خارج است. اما انشاالله بهانه ای خواهد شد تا در آینده باز هم در گزارش ها و مطالب بعدی از حال صنعتگران سبزواری خبر بگیریم و به تعقیب و پیگیری گفته ها و اظهارات مسوولان مربوطه بپردازیم.

در مجموع به نظر می رسد، همینکه در این روزگار سخت اقتصادی، برخی صنعتگران مانند آقایان حیطه این همت را به خرج می دهند و پای در راهی چنین پر ریسک می گذارند و با سرمایه گذاری و تلاش خود هم به تولید داخلی رونق می بخشند و هم زمینه اشتغال چندین نفر را فراهم می آورند، آنقدر کار بزرگ و ارزشمندی انجام داده اند که بتوان انتظار داشت مسوولان مربوطه نهایت حمایت های ممکن را با استفاده از هر تبصره و ماده موجود در لایه های پیدا و پنهان قوانین و گاهی حتی دور زدن بعضی قوانین دست و پاگیر، در جهت رفع موانع تولید و کمک به به اشتغالزایی و جهش تولید انجام دهند.  

لازم به توضیح است گفتگوی اسرارنامه با آقایان شهرآیینی مدیر شرکت برق و  نامنی مدیرعامل شهرک های صنعتی سبزوار بخش های دیگری نیز داشت که در مطالب بعدی اسرارنامه به صورت جداگانه منتشر می شود.

گالری تصاویر (کلیک کنید)