الهام شبانی مقدم / مجله اینترنتی اسرارنامه

"فرصت سوزی نکنیم، با وقوع کوچکترین زلزله، گلستان به تلی از خاک تبدیل می شود." پای سخن دکتر حسین بخشی دانشیار و عضو هیات علمی گروه عمران دانشگاه حکیم سبزواری می نشینیم. قصۀ پر غصۀ کوی گلستان است. تاکنون گپ و گفت هایی با مسئولین شهری و اهالی کوی گلستان داشته ایم. اینک پرونده را از زاویۀ دیگری و با نگاهی دانشگاهی و علمی مورد کنکاش قرار می دهیم. آنچه دکتر بخشی می گوید با وجودی که سعی می کند عالمانه و بدون قضاوت به موضوع به پردازد ولی در لابلای گفت هایش می شود سختی و هولناکی فاجعه ای را درک کرد؛ فاجعه ای که قدرت تبدیل شدن به تراژدی غمگنانه ای برای ای دیار را دارد.

دانشیار و عضو هیات علمی گروه عمران دانشگاه حکیم سبزواری چنین می گوید:  با توجه به شرایط حساس بافت گلستان که در مرکزیت شهر سبزوار قرار دارد، باید نوسازی و بهسازی چنین اماکنی در اولویت برنامه ریزی های مدیران سازمان ها قرار گیرد. هر گونه تعلل و سهل انگاری و یا ساده انگاری در طراحی، ارائه و دریافت مجوزهای قانونی و تامین مالی در ساخت و اجرا می تواند به فرصت سوزی های جبران ناپذیر تبدیل شود.

حسین بخشی در گفتگو با گزارشگر اسرارنامه در رابطه با بافت فرسودۀ گلستان و خطرات ناشی از آن اظهار کرد: شهر سبزوار در مسیر عبور کمربند زلزله واقع شده که در تقسیم بندی های استاندارد زلزله ایران شهری با خطر نسبی زیاد زلزله ارزیابی می شود. هر چند که به استناد کتب تاریخی و مراجع بیش از صدها سال است که زلزله ای آنچنان که باید با گسل های موجود در منطقه قدرت نمایی نکرده است چرا که وجود بناهای تاریخی با قدمت چند صد ساله هم، گواه این موضوع است.

وی افزود: شاید تصورشود عدم وقوع زلزله تا به حالا جای خوشحالی است اما حقیقت چیز دیگری است اگر بدانید هرچه زمان بیشتربگذرد، قدرت زلزله مخرب تر و بیشتر می شود آنگونه که در بم اتفاق افتاد و زلزله ای با دوره بازگشت دو هزار و 500 ساله رخ داد.

بخشی گفت: طبیعی است بافت های فرسوده و بناهای تاریخی؛ ساختمان های ضعیف اجرا شده و پاره ای از شریان های حیاتی از ضعیف ترین مصنوعات بشری هستند که خسارات مالی و جانی فراوانی را بعد از وقوع زلزله به همراه خواهند داشت.

دانشیار و عضو هیات علمی گروه عمران دانشگاه حکیم اظهار کرد: بافت های فرسوده با تراکم جمعیتی بالا، نقاط حساسی هستند باید مورد توجه و رسیدگی جدی قبل از وقوع بحران قرار گیرد و با روش های بهسازی و نوسازی باید آسیب پذیری را کاهش داد.

وی گفت: در سبزوار بافت های فرسوده ای وجود دارد که به دلایلی چون فرسودگی بیش از حد ساختمان ها، عدم رعایت حداقل ضوابط و استانداردها، نوع خاک، سطح آب های زیرزمینی و تراکم جمعیت، خطر بالقوۀ زلزله برای این مناطق می تواند خسارت جبران ناپذیری داشته باشد.

او افزود: یکی از این بافت های فرسوده در سبزوار، کوی گلستان است با مختصات و ویژگی های خاص خود که عدم توجه و رسیدگی پیش از وقوع  بحران زلزله  حتی با کوچکترین ریشتر، موجب می شود منطقه به تلی از خاک و آوار تبدیل  شود. [قطعا] جبران کردن آن غیر قابل جبران است. مسئولین و سازمان های ذیربط بایستی به این مناطق قبل از وقوع بحران دقت نظر لازم را داشته باشند.