تئاتر یا به گفته سبزواریها تیارت ، ریشه عمیقی در خطه سبزوار دارد . این هنر در شهر ما به سه گونه بوده است و سه رشته را در بر می گیرد . نخست : نمایش به اصطلاح  «ر وحوضی »دوم ، نمایش اسب چوبی و چیزهایی از این گونه و سوم نمایش معمولی .

نمایش رو حاوضی :
این هنر در سبزوار به وسیله دو تن تهرانی که سبزوار را جای مناسبی تشخیص دادند به این شهر آمدند یکی از آنها مشهور به مشتی رضا «کچل » و دخترش و دیگری مشتی رمضان که در مجالس سرور و جشنها همچون ختنه سوران و عروسی بر روی فرش بزرگی که در میانه ی منزل معولا بر قاب چوبی بزرگی که حوض وسط را «برای جلوگیری از تابش حرارت خورشید یا در زمستان برای یخ نزدن آب »می پوشاندند با لباسهای چند تکه و به رنگهای متفاوت بود و حاضرو ظاهر می شدند و با حرکات کج  و راست کردن لب و دهان و چشم و چرخاندن باسن که سبزواریها به آن «قنبل کاری »به ضم اول و سوم می گویند . شیرین کاری می کردند و مردم را می خنداندند و گاهی حسین جانی مرد بلند قدی با صدای خوش و نواختن «تنبک»آنها را همگامی می کرد و زمانی تصنیف همشهری «حسین دولت آبادی »
زن علیرضا نَمِرُم نَنَ
ازین بالا نَمِرُم نَنَ
باگذِکُلو رووم نَنَ
چِن نردوو رووم نَنَ
را می خواندند .
آق ذبیح الله فیض آبادی قهوه خانه دار . دروازه عراق و سیم بازی رو طناب کاری می کرد.هنرمندان مسکنی که خدایشان بیامرزد به نامهای اصغر جان و ممد جان و... یا اصغر خار خسرو گردی دهل و سورنا می زدند و می خواندند که :
سالی که تو را دیدم
عاشق به تو گردیدم  

(در چنین مجالسی در منزلها و یا محیطهای نسبتاً بزرگ و روباز برنامه های دیگری هم که خوش بود و خوشی آور اجرا می شد که چون می توان آنها را دنباله نمایش رو حاوضی دانست اشاراتی داریم )

 

ادامه دارد .............

منبع : 

کتاب دایره المعارف بزرگ سبزوار

نویسنده :محمود بیهقی