با نزدیک شدن به سی و هفتمین سالروز درگذشت معلم بزرگ و نظریه پرداز انقلابی معاصر دکتر علی شریعتی در بیست و نهم خرداد امسال ، شور و هیجان خاصی در میان اقشار فرهیخته ، جوانان و به ویژه دوستداران شریعتی در سبزوار ایجاد شده است ، به طوری که همه به فکر برگزاری مراسمی جهت بزرگداشت آن نویسنده و متفکر برجسته کشورمان هستند.

البته بیست و نهم خردادماه  در همه سال های گذشته برای دوستداران شریعتی روز مهمی بود ، اما به نظر می رسد ، امسال به لطف روی کار بودن دولت اعتدال گرای دکتر روحانی، شور و شوق بزرگداشت شریعتی در زادگاهش سبزوار بیشتر از سال های گذشته است. حتی بعضی از اعضای شورای شهر سبزوار برخلاف رویه شورائیان در سال های گذشته، موضوع ضرورت بزرگداشت شریعتی را در این شهر مطرح کرده اند که البته واکنش های گوناگونی را به همراه آورده است.

البته درهمین ابتدا لازم است، یک ابهام زدایی از موضوع زادگاه شریعتی انجام شود تا راه بر هر گونه سوء تفاهم احتمالی بسته شود.

بحث زادگاه شریعتی از آنجایی می تواند محل سئوال و سوءتفاهم قرار گیرد که پس از ارتقاء بخش داورزن به شهرستانی مستقل در غرب سبزوار ، عده ای می گویند، شریعتی دیگر سبزواری محسوب نمی شود!

اما این ادعا به دو دلیل قابل قبول نیست. اول اینکه در زمان تولد و حیات شریعتی و تا چند دهه پس از فوت او، روستاهای کاهک و مزینان که اولی زادگاه او و دومی خاستگاه و سکونتگاه اجدادی شریعتی است، هر دو جزء روستاهای شهرستان سبزوار بودند و شهرستان داورزن حدود 35 سال بعد از درگذشت شریعتی تأسیس شد .

دلیل دیگر آنکه خود شریعتی ، در بعضی از کتاب هایش با نام های مستعاری که برگزیده ، به خوبی سبزواری بودن خود و تعلق داشتنش به این منطقه جغرافیایی را نشان داده است. به طوری که وی بعضی کتاب هایش را در دوران اختناق طاغوتی با نام های مستعار «علی سبزواری» ، «علی سبزوار زاده» ، «علی سربداری» و ... منتشر کرده است. (منبع1) ، (منبع2)

بنا براین به همان اندازه که دکتر شریعتی مزینانی ، داورزنی ، خراسانی و ایرانی است، یک سبزواری هم هست و لذا همشهریانش در سبزوار نیز وظیفه بزرگداشت از مقام بالای فکری و انقلابی وی را دارند.

از آن گذشته بحث ارتباطات فرهنگی میان مردم مناطق همجوار هرگز با مرزبندی های سیاسی و اداری خدشه دار نمی شود به طوری که مردم شهرستان های داورزن ، سبزوار ، جوین ، جغتای و خوشاب هنوز در بسیاری از موارد خود را همشهریان یکدیگر می دانند که از یک آبشخورفرهنگی در غرب خراسان رضوی بهره مند بوده و در آنجا بالیده اند.

اینک گذشته از موضوع ربط دکتر علی شریعتی به سبزوار باید به این موضوع بپردازیم که حالا که شور و شوق عمومی برگزاری همایش های بزرگداشت برای این معلم و روشنفکر برجسته معاصر در سبزوار ایجاد شده است، بهترین طریقه ورود به این عرصه کدام است و چگونه می توان در بهترین زمان و موقعیت ممکن، شریعتی را شناخت و شناساند و مورد تجلیل قرار داد؟

معمولا هر زمان بحث برگزاری یادواره ای برای بزرگداشت شریعتی به میان می آید، تمام ذهن ها به 29 خرداد سالروز وفات او معطوف می شود.

حال آنکه 29 خرداد ، لزوما بهترین زمان ممکن برای بزرگداشت شریعتی نیست. اما به نظر می رسد ذهن عمومی ما ایرانیان به شدت به مقوله سوگواری و عزاداری برای بزرگداشت شخصیت ها گره خورده است که البته در پاره ای از موارد ضروری است ، اما گاهی اوقات می توان به جای سالگرد وفات ، مناسبت های دیگری از مقاطع مهم و سرنوشت ساز زندگی یک شخصیت برجسته را برای بزرگداشت او انتخاب کرد که مثلا درباره شریعتی می توان سالگرد تولد و یا سالگرد هجرت ، یا آغاز سخنرانی هایش در حسینیه ارشاد تهران را به عنوان یک مقطع سرنوشت ساز در زندگی سیاسی و اجتماعی شریعتی را پیشنهاد داد. اما از میان همه این موارد دوم آذرماه سالروز تولد شریعتی ، مناسب تر به نظر می رسد.

29 خرداد بزرگداشت شریعتی در مزینان و 2 آذر بزرگداشت شریعتی در سبزوار

پیشنهاد برگزاری مراسم بزرگداشت شریعتی در 2 آذرماه در سبزوار امتیازات خاص خود را دارد که در ادامه به آن اشاره خواهد شد:

1-      خرداد و تیر معمولا زمان اوج برگزاری امتحانات دانشگاه ها و مدارس است. به طوری که بخش بزرگی از جامعه اعم از دانشجویان، دانش آموزان، اساتید دانشگاه ، معلمان ، خانواده های دانش آموزان و .... کشور در این دو ماه با مسأله امتحانات درگیر هستند. و فراغت کافی برای موضوعات فرهنگی و سیاسی در این ماه ها وجود ندارد.

2-       برخلاف خرداد و تیر که ماه های امتحانات و رکود فعالیت های فرهنگی و دانشگاهی است آذرماه یکی از ماه های اوج فعالیت های دانشگاهی و دانشجویی محسوب می شود. به خصوص که حادثه 16 آذر هم که به عنوان روز دانشجو نامگذاری شده، در آن ماه اتفاق افتاده و بنابراین ارتباط محتوایی زیادی بین اندیشه های شریعتی و حال و هوای ماه آذر وجود دارد. به ویژه وقتی که بدانیم یکی از سه دانشجوی به شهادت رسیده در حوادث 16 آذر 32 مهدی شریعت رضوی برادر همسر دکتر شریعتی بوده است که وی بعد از این شهادت در یک نوشته تأثیر گذار از شهدای سه گانه آن روز به عنوان سه آذر اهورایی یاد کرد.(منبع) بدین ترتیب رویدادهای آذرماه علاوه بر ارتباط محتوایی با اندیشه های شریعتی ، با مسائل و اتفاقات خانوادگی او نیز در ارتباط است. و با توجه به آن که شهر تاریخی سبزوار مهمترین قطب دانشگاهی شمال شرق کشور و اولین مرکز فرهنگی خراسان پس از کلانشهر مشهد است، برگزاری همایش های اینچنینی در موسم اوج فعالیت های فرهنگی دانشجویی در این شهر موضوعیت بیشتری پیدا می کند.

3-      در سبزوار که شهری با آب و هوای گرم و خشک است در تاریخ بیست و نه خرداد معمولا هوا به شدت گرم و طاقت فرساست. اما در دوم آذر هوا حتی اگر به سردی پاییزی گراییده باشد یقیناً از گرمای سوزان خردادی قابل تحمل تر بوده و بنابراین برای برگزاری برنامه های فرهنگی و دعوت از میهمانان غیر سبزواری دراین شهر مناسب تر است.

4-      در سالروز درگذشت یک شخص برنامه های بزرگداشت معمولا باید رنگی از ماتم داشته باشند، اما در دیگر موقعیت ها برنامه ها می توانند از تنوع بیشتری برخوردار شوند.

5-      در تاریخ بیست و نه خرداد از قدیم همه ساله با همت مردم شریف مزینان مراسم بزرگداشتی در آن روستا برگزار می شده است. بنابراین اینک اگر قرار باشد در سبزوار نیز در همان تاریخ مراسمی منعقد گردد ، ایجاد تدخل می کند. اما دوم آذرماه ازاین مشکل نیز مبراست. ضمنا شریعتی از چنان محبوبیتی برخوردار است که هر مرتبه مراسمی برای وی برگزار گردد، یقینا مخاطبان فراوان خود را خواهد داشت.

بنا بر آنچه در بالا گفته شد، به نظر می رسد شورائیان و تمام کسانی که این روزها کمی دیر به فکر برگزاری مراسم بزرگداشت شریعتی در 29 خرداد افتاده اند، می توانند از همین حالا برای حدود 5 ماه دیگر در آذر 93 تدارک لازم را جهت اجرای برنامه ای شکیل و درخور شأن فکری و مبارزاتی دکتر شریعتی ببینند.

کوچه پس کوچه پیوندها

کلیک کنید:

یادنامه ای برای سالگرد درگذشت فرزند تاریخ ، دکتر علی شریعتی