امید برومندی / مجله اینترنتی اسرارنامه

سبزوار همواره جزء شهرهای با پیشینه علمی و فرهنگی در کشور ایران شناخته می شده است. نشان به آن نشان که به گفته مرحوم استاد پیرنیا، قدیمی ترین بنای مدرسه باقی مانده در ایران، مدرسه فخریه سبزوار است. (منبع1) ، (منبع2) مدرسه ای که در طول 1100 گذشته تا کنون به صورت پیوسته فعالیت آموزشی در آن در جریان بوده است. مدرسه ای که قدمت ساخت آن حتی از نظامیه های معروف ایران در اصفهان و هرات و نیشابور نیز حدود یک قرن بیشتر است.

در دوران معاصر نیز سبزوار توانسته است به عنوان یکی از مهمترین قطب های علمی و دانشگاهی شمال شرق ایران شناخته شود به طوری که در کل استان خراسان رضوی تنها دو دانشگاه فردوسی مشهد و حکیم سبزواری در شهرستان سبزوار توانسته اند عنوان دانشگاه جامع را داشته باشند.

رشد و ارتقاء جایگاه دانشگاهی سبزوار در چند دهه اخیر همپای رشد و توسعه شهری مانند نیشابور در زمینه صنعتی بوده است به طوری که در همین چند دهه نیشابور توانست بعد از مشهد به اولین قطب صنعتی خراسان تبدیل شود و سبزوار بعد از مشهد به اولین شهر دانشگاهی این استان و با فاصله زیاد پیشگام و پیشرو سایر شهرستان های شمال شرق ایران تبدیل شد.

اتفاقا این گرفتن نقش دانشگاهی علاوه بر اینکه وجهه و اعتبار علمی سبزواربزرگ را از پس قرن ها همچنان حفظ کرد و برند افتخارآمیزی برای این کهن شهر فرهنگی شمال شرق ایران شد، فواید مادی و اجتماعی فراوانی نیز برای مردم سبزوار به همراه داشت. زیرا علاوه بر اشتغال مستقیمی که هر دانشگاه از لحاظ تعداد کارمندان و اساتید مشغول به خدمت به همراه می آورد، با روانه شدن هزاران دانشجو از دیگر شهرهای استان و کشور به سبزوار فرصت های شغلی غیرمستقیمی در رابطه با اجاره خانه های دانشجویی و همه خدمات مرتبط با دانشجویان برای شهروندان سبزواری نیز ایجاد شد. موضوعی که در یک سال اخیر با بروز بحران کرونا و کم شدن حضور دانشجویان به خوبی خود را نشان داده است و در محلاتی که همجوار دانشگاه های بزرگ سبزوارند، رکود و حتی برچیده شدن برخی مشاغل خدماتی مرتبط با دانشجویان و ... با وضوح بیشتری قابل مشاهده است. با اینحال کرونا همیشگی نیست و با ریشه کن شدن این بیماری، مجددا رفت و آمد دانشجویان و رونق ناشی از آن به سبزوار و همه شهرهای دانشگاهی دیگر بر می گردد. اما به شرط آنکه خود دانشگاه ها حفظ شده باشند. حال آنکه در یکی دو سال اخیر زمزمه های برچیده شدن یکی از دانشگاه های سبزوار و الحاق بدنه آن به یک دانشگاه دیگر، بارها شنیده شده و اخیرا نیز معاون پژوهشی وزیر علوم در سفری به سبزوار مجددا این مسئله را مطرح کرده که قرار است دانشگاه فناوریهای نوین سبزوار به دانشگاه حکیم سبزواری الحاق شود.

اما این رفتار با هیچ منطقی سازگار نیست. چه طور می توان بی اعتنا به بافت اجتماعی و فرهنگی یک شهر ، به این راحتی برخی از مهمترین برندهایش را از آن گرفت و ساکنانش را سرخورده و مأیوس کرد و ضربه ای جبران ناپذیر به هویت آن شهر و غرور مردمش وارد آورد؟

روزی که دانشگاه فناوریهای نوین در سبزوار شکل گرفت به عنوان یکی از برکات نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران و ثمره تلاش ها و پیگیری های نمایندگان و مسوولان وقت در رسانه ها معرفی شد، آیا اکنون قرار است این برکت از شهری که مردمانش یکی از بیشترین سهم ها را در پیروزی شکوهمند انقلاب اسلامی و دوران دفاع مقدس و نیز در همیشه تاریخ سرفرازی و سربداری ایران زمین داشته اند، پس گرفته شود و آیا نمایندگان و مسوولان کنونی شهرستان دیگر آن برش و بخار قبلی ها را ندارند که اگر نمی توانند امتیاز جدیدی برای شهر و حوزه محل خدمت خود بگیرند، حداقل اجازه ندهند همان امتیازات قبلی تقلیل یافته و به راحتی از دست برود؟

این درحالیست که دانشکده فناوریهای نوین در شهرستان قوچان که همزمان با دانشگاه فناوریهای نوین سبزوار تأسیس شد اکنون به یک دانشگاه صنعتی ارتقاء یافته و دانشگاه کوثر بجنورد که از دیگر دانشگاه های همسن و هم نسل دانشگاه فناوریهای نوین سبزوار است، در استان خراسان شمالی تثبیت شده است. اما در این بین معلوم نیست آیا سبزوار ما آنقدر به روزگار بی نوایی رسیده است که دیوارش از همه جا کوتاه تر خواهد بود و به راحتی امتیاز یکی از دانشگاه هایش از این شهر گرفته می شود یا هنوز ذره ای همت و غیرت سربداری در مسوولان اجرایی و نمایندگان این شهر باقی است که اجازه چنین فضیحتی را ندهند؟

خوشبختانه طبق آنچه در خبرها آمده است امام جمعه محترم شهرستان حجت الاسلام مقیسه از مخالفان شدید برچیده شدن و ادغام دانشگاه فناوریهای نوین با دانشگاه دیگری است و مخالفت خود را رسما اعلام کرده است. احتمالا ایشان به درستی تشخیص داده اند که وقتی یکی از برندهای اصلی یک شهر هویت علمی و دانشگاهی است، باید نسبت به تقویت و توسعه آن همت گماشت نه اینکه با تصمیماتی تک بُعدی و از بالا به پایین و کاملا خشک و بی توجه به اقتضائات فرهنگی و اجتماعی یک شهر تیشه به ریشه هویت های مثبت آن زد.

سبزواری ها سالهاست مطالباتی نظیر احداث و بهره برداری سریعتر از راه آهن، ساخت کتابخانه مرکزی، افزایش پروازها و انجام پروژه های توسعه ای فرودگاه ، ثبت حداقل یک روز ملی به نام مشاهیر و افتخارات سبزوار در تقویم ملی، رسانیدن سبزوار به جایگاه دریافت عنوان پایتختی کتاب ایران و ... را دارند که هنوز هیچیک تحقق نیافته است. حالا اینها پیشکش امید می رود مسوولان اجرایی و نمایندگان کنونی شهر و دیارمان حداقل اجازه ندهند امتیازات موجود هم که حاصل تلاش و همت پیشینیان است، از دست این شهر دیرپای مظلوم در برود.

شما تصور کنید آیا ممکن است مردمان شریف شهر مجاورمان نیشابور اجازه بدهند یکی از کارخانه های این شهر مانند فولاد یا نیروگاه برق که با سرمایه دولتی و با ثبت به نام کل خراسان در این شهر ساخته شده اند، از نیشابور گرفته شود یا به دلیل داشتن دو روز ملی عطار و خیام در تقویم کشور، یکی از آن روزها حذف شود و به جایش یک روز به نام سبزوار عزیز و بزرگ ثبت گردد؟ بعید است که نیشابوریان و نمایندگان و مسوولانشان چنین اجازه ای بدهند. پس بدون شک حق سبزوار بالنده و دیرپا نیز، دست کم داشتن دو دانشگاه ملی بزرگ و پویا مانند دانشگاه حکیم سبزواری است نه یک دانشگاه و بهتر است اگر قرار است وزارت علوم طرح آمایشی هم انجام دهد، برای بعد از این اعمال کند نه برای موارد قبلی که اکنون به بخشی از هویت یک شهر و حق مردم آن تبدیل شده اند.