محله یِ محبوب در دل شهر، با اصالتی دیرینه

دردومین روز از دومین ماه بهار یکهزارو چهارصد و سه شمسی از ورودی کوچه مدرس بیست وپنج وارد محله میشیم ،امروز به همراه تعدادی از همشهری های علاقمند به سبزوارشناسی ،که به همت سَمن شهروند هِزاره سوم دورهم اومدند تا با راهبری دکتر محمد عبدالله زاده ثانی پژوهشگر ارشد میراث فرهنگی غرب خراسان ، در کوچه پس کوچه های این محله راه بریم و با داستان ها قدیم حال مون رو خوب کنیم .
درخت های توت کهنسال یادآور خاطرات کهنه و خوش همراهان ما بود که برامون تعریف می کردند .
بافت این محله قدیمی گویای قِدمت و روزگار پُررونقِ گذشته هست، اگر چه هنوز هم در این محله خانه های قدیمی بزرگی دیده می شود، اما آپارتمان های نوساز از جمله املاکی هست که در این محله زیاد به چشم
می خورند.

افراد برجسته زیادی در این محله ساکن بوده اند، ازجمله فَقید و مُعتمد شهرمون آیت الله سیدمحمد حسن علوی ، بعد از اینکه بیرون منزل ایشون توضیحاتی ارائه شد، به راهمون ادامه دادیم .
دکتر عبدالله زاده ، ویژگی های یک محله رو گفتند که متشکل از کوی و بَرزَن های متفاوت با بُن های باز و بسته هست ، در قدیم به دلیل اینکه تمام مایحتاج عمومی مردم درهمین محله تامین میشده ، مشکلات مردم هم با کمک همدیگه حل میشده و این جز خصایص ویژه یک محله بوده است.
درادامه ازخانه پهلوان زاده (یک برند فرش دست بافت) دیدن کردیم که استاد عبدالله زاده برامون ازسبک معماری اون منزل اتاق های زمستانه،تابستانه وکاربرد ها، معماری حیاط اونجا که به چه دلایلی به این سبک ساخته میشده صحبت کردند، وقتی استاد حرف میزدن ، درذهن خودم مُتصور می شُدم با این که سختی ها کم نبوده اما چقدر آدم های اون زمان حال دِل شون خوب بوده
چقدر صمیمیت وهمدلی موج میزد توی فضای اون خونه های قدیمی
اما حالا ...
چقدر همدیگه رو نمی فهمیم ...
چقدر ازهم دوریم.
واین سوال که چی شد به این آدم ها تبدیل شدیم ؟

استاد بهمون گفتند که توی همین محله هفت مسجد وجود داره ، درادامه مسیر در کوی نقابشک رسیدیم به حسینیه دَبّاغ ها یا حسینیه ابوالفضلی امروزی .
چرا دَبّاغ ها ؟؟؟
اون زمان قدیم به خاطر بوی ناخوشایند پوست حیوانات دَبّاغ ها بیرون شهر مشغول به کاربودند و پوست های حیوانات رو پرداخت وآماده می کردند برای صنعت چرم سازی .
دَبّاغ ها قسمتی از درآمدشون رو به این حسینیه می دادند تا در ایام عزاداری ماه محرم صرف کنند،اینجوری میشه که اسم این حسینیه به نام بانی مراسم ها یعنی دَبّاغ ها نامگذاری میشه ، امروزه آیین باشکوه چادرپوشی این حسینیه هم بسیار معروف شده وجزجاذبه های گردشگری مذهبی محسوب میشه .
کم کم داشتیم ازمحله بیرون می رفتیم تا بریم به سمت خَندق سبزوار ،انتهای قسمت شرقی کوی نقابشک منتهی میشده به برج و بارو سبزوار و پُشت اون که خندق بوده.
دکترعبدالله زاده توضیح دادند که شهر متشکل از : ارگ یا کهن دژ، شار یا شارستان،برج وبارو،خَندق،حومه و سوادوبیات است .
که ما الان درشارستان هستیم ،
دربالای برج و بارو ها قسمتی بوده به نام مرد گَرد یا سربازگَرد که اونجا به وسیله تیرکِش ها و مَزغَله ها (وسیله دفاعی برای پرتاب آتش) از شهر دفاع میکردند .
ایشون چندتا ازحوض های قدیمی مثل حوض هشت پایه و حوض سرسنگ رو هم معرفی کردند .
بلاخره رسیدیم به انتهای مسیر یعنی خَندق سبزوار که البته دیوارکشی بود . درزمان های دور برای دفاع از هجوم دشمنان اطراف شهر گودال های عمیق حفر میشده که خندق نامیده می شد .
درآخر دکتر عبدالله زاده برامون گفتند هدف شون از برگزاری تورمحله گردی، این است که مردم با شرکت در این تورها و دورهم جمع شدن و بازگو کردن خاطرات قدیم به یک نشاط اجتماعی جمعی دست پیدا کنند و مهم‌تر شناخت هُویت فرهنگی ،تاریخی و معماری شهرمون سبزوار دوست داشتنی هست .

                                                                                                                                            من هستی کیاست راوی داستان امروز